મધ્ય પ્રદેશના આ મંદિરમાં શ્રીરામ વગર જ થાય છે માતા સીતાની પૂજા, જાણો કેમ થાય છે આમ?

પછી તે રાધા કૃષ્ણ હોય, ગૌરી શંકર હોય, લક્ષ્મી નારાયણ હોય કે સિયારામ. તમે જોયું હશે કે દરેક જગ્યાએ દેવી-દેવતાઓના નામ તેમના પાર્ટનર સાથે લેવામાં આવે છે. માતા સીતા અને ભગવાન રામના નામ હંમેશા સાથે લેવામાં આવે છે. ભક્તો તેમને સિયા રામ કહે છે. રામાયણમાં પણ માતા સીતા અને ભગવાન રામની પૂજા એક સાથે કરવામાં આવી છે. માતા સીતા ભગવાન શ્રી રામના અર્ધાંગિની હતા અને મહારાજ જનકની પુત્રી પણ હતી. તેમને લક્ષ્મીનો અવતાર માનવામાં આવે છે અને ભગવાન શ્રી રામ પહેલા દેવી સીતાનું નામ લેવામાં આવે છે. માતા સીતાને ભગવાન રામથી અલગ જોવું શક્ય જ નથી. ભારતના મોટાભાગના મંદિરોમાં માતા સીતા ભગવાન શ્રી રામ સાથે બિરાજમાન છે. પરંતુ ભારતમાં એક એવું મંદિર પણ છે, જ્યાં ભગવાન રામ વિના માતા સીતાની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ મંદિર મધ્યપ્રદેશના અશોકનગર જિલ્લામાં છે, જે જાનકી મંદિર તરીકે ઓળખાય છે. તમને જણાવી દઈએ કે શ્રીલંકા પછી આ દુનિયાનું બીજું મંદિર છે, જ્યાં મંદિરમાં રામ વગર માતા સીતા હાજર છે.

શ્રીલંકામાં પણ સીતા મૈયાનું અનોખું મંદિર છે. જે સીતા અમ્મા મંદિર તરીકે ઓળખાય છે. એવું કહેવાય છે કે અહીં માતા સીતાએ પોતાના કારાવાસના દિવસો વિતાવ્યા હતા. આ દુનિયાનું પહેલું મંદિર છે જ્યાં રામ વગર માતા સીતાની પૂજા થાય છે. આ મંદિરમાં દુનિયાભરમાંથી લોકો સીતા માતાના દર્શન કરવા જાય છે.

​પુત્રો સાથે થાય છે આરાધના

હવે વાત કરીએ અશોકનગરના કરીલા સ્થિત જાનકી મંદિરની. આ મંદિર જિલ્લા મુખ્યાલયથી 35 કિમી દૂર એક નિર્જન પર્વત પર આવેલું છે. અહીં કરીલામાં માતા સીતા તેમના બે પુત્રો લવ અને કુશ સાથે બિરાજમાન છે. સીતાજીના આ મંદિરમાં ભગવાન રામની કોઈ મૂર્તિ નથી. અહીં શિયાળામાં માતા સીતાની તેમના બે પુત્રો સાથે પૂજા કરવામાં આવે છે.

કારીલાનો ઇતિહાસ

કરીલા કોઈ સામાન્ય જગ્યા નથી. તેનો ઈતિહાસ ભગવાન રામ સાથે જોડાયેલો છે. એવું કહેવાય છે કે લંકાથી પાછા ફર્યા બાદ જ્યારે ભગવાન રામ અયોધ્યાના રાજા હતા અને માતા સીતા રાણી હતા ત્યારે ભગવાન રામે એક અયોધ્યાવાસીની વાતથી પ્રભાવિત થઈને સીતાનો ત્યાગ કર્યો હતો. ત્યારબાદ લક્ષ્મણે સીતાજીને કરીલાના નિર્જન વનમાં છોડી દીધા.

અહીં પકડાયો હતો અશ્વમેધ યજ્ઞનો ઘોડો

અહીં મહર્ષિ વાલ્મીકિનો આશ્રમ આવેલો હતો, જ્યાં માતા સીતાએ પોતાનું જીવન વિતાવ્યું હતું. અહીં જ તેણીએ પુત્રોને જન્મ આપ્યો અને બંનેએ અહીં શિક્ષણ મેળવ્યું. કહેવાય છે કે આ જ સ્થાન પર લવ કુશે ભગવાન રામના અશ્વમેધ યજ્ઞના ઘોડાને પકડીને બાંધ્યો હતો.

રંગપંચમી પર ભરાય છે મોટો મેળો

કરીલા સ્થિત મા જાનકી મંદિરમાં દર વર્ષે રંગપંચમી પર વિશાળ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. સ્થાનિક લોકો અનુસાર, લવ કુશના જન્મ પર, અપ્સરાઓએ સ્વર્ગમાંથી નીચે આવીને અભિનંદન નૃત્ય કર્યું હતું. ત્યારથી, અહીં દરેક રંગપંચમી પર મેળાનું આયોજન કરવાનો રિવાજ છે. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે પરંતુ દર વર્ષે આ મેળામાં 15 થી 20 લાખ શ્રદ્ધાળુઓ આવે છે.

રાયનું નૃત્ય છે ખાસ

જો તમે ક્યારેય અહીં આવશો તો તમને ઘણી જગ્યાએ રાય ડાન્સ કરતા લોકો જોવા મળશે. આવુ એમ જ નથી થતું. કારણ કે અહીં ભક્તોની ઈચ્છા પૂરી થાય ત્યારે રાય નૃત્ય કરાવવાની જૂની પરંપરા છે.

ઘુંઘરુના અવાજોથી ગુંજી ઉઠે છે કરીલા

રંગપંચમી પર કારીલાનો નજારો જોવા જેવો હોય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન કારીલા વિશ્વનું એક અનોખું રંગમંચ બની જાય છે. આ દિવસોમાં અહીં ભાગ્યે જ રાત થાય છે. અહીં હજારો નર્તકો કોઈ પણ સ્ટેજ વિના રાત્રિના અંધકારમાં સળગતી મશાલો વચ્ચે રાય નૃત્ય કરે છે. જેના કારણે આખી રાત કરીલા મંદિર ઘુંઘરુના અવાજ અને ઢોલકના નાદથી ગુંજી ઉઠે છે. જો તમે સીતા મૈયાના ભક્ત છો, તો તમારે એકવાર જાનકી મંદિરની મુલાકાત અવશ્ય લેવી જોઈએ.

જ્યારે માનતા પૂર્ણ થાય છે ત્યારે કરવામાં આવે છે અનોખી વિધિ

આ મંદિર વિશે એવી માન્યતા છે કે અહીં સાચા મનથી કરવામાં આવેલી દરેક ઈચ્છા અવશ્ય પૂરી થાય છે. માનતા પૂરી થયા બાદ એક અનોખી વિધિ કરવામાં આવે છે, જે એક સમયે બોલિવૂડ સ્ટાર સુનીલ દત્ત દ્વારા પણ કરવામાં આવી હતી. હોળીના સમયે કરીલા માતાના મંદિરમાં રંગપંચમી મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ મેળો લવ-કુશના જન્મની ઉજવણી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે જેમાં અભિનંદન ગીતો ગાવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે જ્યારે લવ-કુશનો જન્મ થયો ત્યારે અપ્સરાઓ કરાલીમાં પૃથ્વી પર આવી અને રંગપંચમીનો તહેવાર શરૂ કર્યો.

મંદિરની જૂની માન્યતાઓ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિની મનોકામના પૂર્ણ થાય છે, તો તે કરીલા મંદિરમાં રાય અને બધાઈ નૃત્ય કરાવે છે, જે મંદિરની અંદર બેડિયા જ્ઞાતિની મહિલાઓ દ્વારા નૃત્ય કરવામાં આવે છે. જ્યારે બોલિવૂડ એક્ટર સંજય દત્ત આર્મ્સ એક્ટ હેઠળ જેલમાં બંધ હતા ત્યારે તેમના પિતા સુનીલ દત્તે આ મંદિરમાં વ્રત કર્યું હતું. જ્યારે સંજય દત્ત જેલમાંથી છૂટ્યો ત્યારે તેમણે બેડનિયો દ્વારા રાય અને બધાઈ નૃત્ય કરાવ્યું હતું. કહેવાય છે કે રંગપંચમીના મેળામાં દરરોજ લગભગ 25 લાખ લોકો માતા જાનકીના દરબારમાં પોતાની હાજરી લગાવે છે.

સ્વપ્નમાં મળી હતી વીરાન આશ્રમ હોવાની માહિતી

મધ્યપ્રદેશના કરીલામાં મા જાનકીના મંદિર સાથે જોડાયેલી લગભગ 200 વર્ષ જૂની એક કથા ખૂબ જ પ્રચલિત છે. આ કથા અનુસાર, મહંત તાપસી મહારાજ મધ્યપ્રદેશના વિદિશા જિલ્લાના દીપનાખેડા ગામમાં રહેતા હતા. એક રાત્રે તેમને સ્વપ્ન આવ્યું કે કરીલા ગામમાં ટેકરા પર એક આશ્રમ છે, જ્યાં માતા જાનકી તેમના બે પુત્રો લવ અને કુશ સાથે થોડો સમય રહ્યા હતા.

આ મહર્ષિ વાલ્મીકિનો આશ્રમ છે, જે વેરાન પડેલો છે, તેને ફરી જીવંત કરો. બીજે દિવસે સવારે મહંત કરીલા ટીલા તરફ પ્રયાણ કર્યું અને ખરેખર ત્યાં એક નિર્જન આશ્રમ મળ્યો. તેમણે પોતે આ આશ્રમની સફાઈ શરૂ કરી અને પછી ધીમે ધીમે આખા ગામના લોકો ભેગા થઈને આ આશ્રમની સફાઈ કરી અને અહીં માતા જાનકીના મંદિરની સ્થાપના કરી.

દેશ-વિદેશના પ્રવાસ પ્રસંગો અને તમારી મુસાફરીના અનોખા અનુભવો શેર કરો, આ સિવાય અન્ય મુસાફરો ક્યાં જઇ રહ્યા છે અને તેઓ શું કરી રહ્યા છે? તે પણ જાણો. એકબીજાની સાથે ફરીએ અને એક બીજાને ગમતા રહીએ

તમારા જેવા લાખો ફરવાના શોખીન લોકોની જેમ તમે પણ Tripoto પર તમારા પ્રવાસની તસવીરો અને અનુભવો શેર કરો

મફતમાં ટ્રાવેલ કરવા માંગો છો? Tripoto પર આવી ક્રેડિટ મેળવો અને પછી તમારા આગામી પ્રવાસમાં હોટેલ બુકિંગ તેમજ વેકેશન પેકેજ મેળવો

Tripoto ગુજરાતીને ફેસબુક પર ફોલો કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો