જ્યોલિકોટ નામનું નાનકડું ગામ ઉત્તરાખંડના કુમાઉ વિસ્તારમાં આવે છે. તમારામાંથી બહુ ઓછા લોકોએ તેના વિશે સાંભળ્યું હશે, પરંતુ જો તમે જ્યોલિકોટમાં મુલાકાત લેવા માટેના સ્થળોની શોધ કરશો, તો એક લાંબુ લિસ્ટ દેખાશે. તેમાં ફ્લોરીકલ્ચર અને પતંગિયા પકડવાનું શીખવા જેવી અદ્ભુત પ્રવૃત્તિઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. સરેરાશ પ્રવાસી તેને હળવાશથી લઈ શકે છે પરંતુ જો તમને મારી જેમ નવી વસ્તુઓ અજમાવવાનું પસંદ હોય તો ચોક્કસ અહીં આવો.
જ્યોલિકોટ, ઉત્તરાખંડ
દરિયાઈ સપાટીથી 1219 મીટરની ઉંચાઈ પર આવેલા આ ગામમાં પ્રવાસીઓ આખા વર્ષ દરમિયાન આવી શકે છે. ઘણી વખત નૈનીતાલ, નૌકુચીયતાલ અને ભીમતાલ જેવા શહેરોમાં રજાઓ માણતા લોકો જ્યોલિકોટમાંથી પસાર થાય છે. પરંતુ આ તમામ ઠંડા સ્થળોની સરખામણીમાં જ્યોલિકોટમાં તાપમાન ઉંચુ રહે છે. શિયાળામાં પણ અહીં હંમેશા તડકો રહે છે, તેથી તમે આખા વર્ષ દરમિયાન અહીં રજાઓ ગાળવા આવી શકો છો. પરંતુ જેઓલીકોટ આજે પણ તેના બ્રિટિશ કાળના ઈતિહાસ માટે જાણીતું છે. સૌ પ્રથમ એવા અંગ્રેજ શાસકો અહીં સ્થાયી થયા જેમને નૈનીતાલની ઠંડીથી રાહતની જરૂર હતી. આ કારણોસર તે રહેવા માટેનું એક પસંદગીનું સ્થળ બની ગયું. આજના સમયમાં એ તમામ મકાનો હોટલ બની ગયા છે અને આજે પણ પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે.
બ્રિટિશ જમાનાની સચવાયેલી કોટેજ હવે HOTS હોસ્ટેલ બની ગઈ છે.
એક સદી પહેલા આ નાનકડું ગામ કેવું હતું?
સી.ડબલ્યુ. મર્ફી દ્વારા લખાયેલ પુસ્તક ગાઈડ ટુ નૈનીતાલ એન્ડ કુમાઉમાં 1906માં પ્રથમ વખત જ્યોલિકોટનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે મર્યાદિત સંસાધનોને કારણે, તે એવા ગણતરીના પુસ્તકોમાંથી એક હતું જેમાં કાઠગોદામથી લઇને નૈનીતાલ સુધીની મુસાફરી કરતી વખતે ઉપયોગમાં આવતી વસ્તુઓ વિશે બધું જ કહેવામાં આવ્યું હતું. આજે પણ તમે આ પુસ્તકમાં લખેલા તે સમયના કુલીઓ અને હાથગાડીની કિંમત જોઈ શકો છો. આ પુસ્તકની PDF માટે અહીં ક્લિક કરો.
આ પુસ્તક જ્યોલિકોટમાં સ્થિત બે મોટા રજવાડાઓની વાત કરે છે. એક વર્ગોમોન્ટ એસ્ટેટ અને બીજી ડગ્લાસ ડેલ. નૈનીતાલની મુલાકાતે આવતા અંગ્રેજ મહેમાનો માટે બંને વસાહતોમાં ખાસ વ્યવસ્થા હતી. કાઠગોદામ પહોંચ્યા પછી અહીં થોડીવાર રોકાઈને ચા-નાસ્તો કર્યા પછી જ બધા આગળ વધતા.
ધ કોટેજ જ્યોલિકોટ
વર્ગોમોન્ટ એસ્ટેટમાં આવેલ કુટીરનું 1994માં ભુવન કુમારી નામની મહિલા દ્વારા નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. તેમને જ્યોલિકોટ સાથે વિશેષ લગાવ હતો. બાળપણમાં, તેમની સ્કૂલ બસ અવારનવાર અહીં ઉભી રહેતી અને તેઓ અહીં સ્ટ્રોબેરી અને શેતૂર કાપવા આવતા હતા. આજના સમયમાં જ્યારે બ્રિટિશ યુગના મોટાભાગના મકાનો ખંડેર બની ગયા છે, ત્યારે જ્યોલિકોટમાં વર્ગોમોન્ટ એક એવી જગ્યા છે જે હજુ પણ પ્રવાસીઓને તેની સુંદરતાથી આકર્ષિત કરે છે.
વર્ગોમોન્ટ એસ્ટેટને અડીને વધુ બે મોટી જાગીર આવેલી છે. એક વોરવિક મેન્શન છે, જેઓલીકોટમાં બાંધવામાં આવેલા પ્રથમ થોડા ઘરોમાંનું એક છે અને બીજું એક મહિલાનું ઘર છે જે નેપોલિયનના વંશજ હોવાનો દાવો કરે છે. આ મહિલાને એક સ્થાનિક છોકરા સાથે પ્રેમ થયો અને તેની સાથે લગ્ન કર્યા પછી તે કાયમ માટે ભારતમાં સ્થાયી થઈ ગઈ.
હવે સાંભળો જ્યોલિકોટના ભૂતની વાર્તા
વાર્તા શરૂ કરતા પહેલા, તમને જણાવી દઈએ કે આ પ્રકારની વાતો ફક્ત ગામલોકોના મોંએ સાંભળેલીછે. આવી વાર્તાનો કોઈ નક્કર પુરાવો અમારી પાસે નથી, પરંતુ જો તમે જ્યોલિકોટની મુલાકાત લો, તો દર બીજી વ્યક્તિ ચોક્કસપણે તમને આ વિચિત્ર ઘટના વિશે કહેશે.
વોરવિક હવેલી
19મી સદીમાં લેફ્ટનન્ટ કર્નલ વોરવિક નામનો અંગ્રેજ અધિકારી જ્યોલિકોટ આવ્યો હતો. તે સમયે જ્યોલિકોટ એક નાનકડું ગામ હતું જ્યાં અંગ્રેજ અધિકારીઓ અને તેમના ઘોડાઓ નૈનીતાલ જતી વખતે થોડો સમય આરામ કરતા હતા.
અહીં રહેતા વોરવિકને એક સ્થાનિક યુવતી સાથે પ્રેમ થઈ ગયો અને કર્નલ અહીં જ રહી ગયો. તેણે ગામની સ્ત્રી સાથે લગ્ન કર્યા અને જ્યોલિકોટમાં ઘર પણ બનાવ્યું. લગ્નના થોડા વર્ષો પછી વોરવિકની પત્નીનું અવસાન થયું અને તે 20 રૂમના આ ઘરમાં એકલો રહેવા લાગ્યો. ઘરમાં નોકરોને પણ પ્રવેશવાની મનાઇ હતી એટલું જ નહીં જો ગામલોકો પણ ત્યાંથી પસાર થાય તો તેમનું પણ અપમાન કરીને તેમને કાઢી મૂકવામાં આવતા.
દરમિયાન ગ્રામજનોએ અહીં અજીબોગરીબ ગતિવિધિઓ થતી જોઈ. દરરોજ રાત્રે અંધારું થતાંની સાથે જ તેને એક સ્ત્રી દેખાવા લાગી જે ઘોડા પર સવાર થઈને ગામમાં ફરતી હતી. લોકો ઘરની અંદર રહે તો પણ તેઓને ઝપાટા મારતા ઘોડાનો અવાજ સંભળાતો. થોડી તપાસ કર્યા પછી જાણવા મળ્યું કે તે શ્રી વોરવિક જ હતા જેઓ તેમની મૃત પત્નીના કપડાં અને ઘરેણાં પહેરીને દરરોજ ઘોડા પર બેસીને ગામમાં ફરતા હતા.
ગામલોકોને આ અંગ્રેજ અધિકારી પ્રત્યે સહાનુભૂતિ હોવાથી તેઓએ કર્નલ વોરવિકને ક્યારેય રોક્યા નહિ. ધીરે ધીરે, લોકો એવું પણ માનવા લાગ્યા કે વોરવિક, ઘોડા પર સવારી કરતી સ્ત્રીના વેશમાં, રાત્રે ગામલોકોને ડાકુઓથી બચાવે છે અને જંગલી પ્રાણીઓથી તેમના ખેતરોનું રક્ષણ કરે છે.
આ ઘટનાના વર્ષો પછી પણ આજે પણ જ્યોલિકોટમાં રાત્રીના સમયે ઘોડાની ચીચીયારીઓ અને તેના દોડવાના અવાજો સંભળાય છે. લોકો હજુ પણ વોરવિકને જ્યોલિકોટના રખેવાળ ભૂત કહે છે.
જ્યોલિકોટમાં બીજું શું જોવા જેવું છે?
જ્યોલિકોટમાં રજાઓ ગાળતી વખતે, તમે નજીકના પર્વતીય વિસ્તારોમાં ફરવા માટે પણ જઈ શકો છો. અહીં માત્ર અદ્ભુત કુદરતી સૌંદર્ય જ નહીં, પરંતુ પ્રાણીઓની પણ કોઈ કમી નથી. આ એક ટૂંકી યાદી છે જે તમારા માટે ઉપયોગી સાબિત થઇ શકે છે.
1. જો તમને પક્ષીઓમાં રસ હોય તો પંગોટની મુલાકાત લો.
2. તમે તળાવની મુલાકાત લેવા ભીમતાલ, નૈનીતાલ, નૌકુચીતાલ અને સાતલ પણ જઈ શકો છો.
3. તમે પેરાગ્લાઈડિંગ માટે નૌકુચિયાતલ, ઘોડાખાલ જઈ શકો છો.
4. તમે જોન્સ એસ્ટેટ ભીમતાલ ખાતે બટરફ્લાય મ્યુઝિયમની પણ મુલાકાત લઈ શકો છો.
5. હરખાન ખાતે નદી કિનારે મંદિરમાં એક દિવસ વિતાવો.
6. જ્યોલિકોટ આવવા પર, અહીં ઉપલબ્ધ સ્ટ્રોબેરી, મધ અને કીવી લેવાનું ભૂલશો નહીં.
જ્યોલિકોટમાં ક્યાં રહેવું?
જો તમને પહાડોની શાંતિ ગમે છે અને નૈનીતાલ અને અલ્મોડા જેવા નજીકના ભીડવાળા વિસ્તારોથી કંટાળી ગયા છો, તો થોડા દિવસો ગાજરી ગામ, જ્યોલિકોટમાં હોટ્સ હોસ્ટેલમાં વિતાવો. આ હોટલમાં રહીને તમે દરરોજ સાંજે આ ગામની આસપાસ ફરવા જઈ શકો છો અને લોકો અને તેમના જીવનથી પરિચિત થઈ શકો છો. વોરવિક હાઉસ, સનસેટ પોઈન્ટ અને દેવી મંદિર આ હોસ્ટેલથી ચાલીને જઇ શકાય છે. આ હોસ્ટેલમાં ખાવા-પીવા માટે એક રેસ્ટોરન્ટ પણ છે.
હોસ્ટેલનું ભાડું
બાલ્કની સાથેનો કિંગ સ્યુટ: 999/- પ્રતિ રાત્રિ
ડોર્મિટરી બેડઃ રૂ. 399/- પ્રતિ રાત્રિ
જ્યોલિકોટ કેવી રીતે પહોંચવું?
રોડ દ્વારા: તમને દિલ્હીના ISBT આનંદ વિહારથી નૈનીતાલ અથવા કાઠગોદામ માટે બસ મળશે. કાઠગોદામથી તમારે જ્યોલિકોટ જવા માટે નાની ટ્રેનો લેવી પડશે.
રેલ માર્ગે: નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન કાઠગોદામ છે જે જ્યોલિકોટથી 20 કિમી દૂર છે. દૂર છે. તમને રેલ્વે સ્ટેશનની બહારથી જ જ્યોલિકોટ જતી ટ્રેનો મળશે.
હવાઈ માર્ગે: 55 કિમી પંતનગર એરપોર્ટ જ્યોલિકોટથી 20 કિલોમીટરના અંતરે આવેલું સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ છે. સોમવાર, બુધવાર અને શુક્રવારે દિલ્હીથી પંતનગરની ફ્લાઈટ છે. તમે પંતનગરથી જ્યોલિકોટ સુધી 600-1000 રૂપિયામાં ટેક્સી મેળવી શકો છો.
દેશ-વિદેશના પ્રવાસ પ્રસંગો અને તમારી મુસાફરીના અનોખા અનુભવો શેર કરો, આ સિવાય અન્ય મુસાફરો ક્યાં જઇ રહ્યા છે અને તેઓ શું કરી રહ્યા છે? તે પણ જાણો. એકબીજાની સાથે ફરીએ અને એક બીજાને ગમતા રહીએ
તમારા જેવા લાખો ફરવાના શોખીન લોકોની જેમ તમે પણ Tripoto પર તમારા પ્રવાસની તસવીરો અને અનુભવો શેર કરો
મફતમાં ટ્રાવેલ કરવા માંગો છો? Tripoto પર આવી ક્રેડિટ મેળવો અને પછી તમારા આગામી પ્રવાસમાં હોટેલ બુકિંગ તેમજ વેકેશન પેકેજ મેળવો
Tripoto ગુજરાતીને ફેસબુક પર ફોલો કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો
આ લેખ અનુવાદિત છે. મુખ્ય લેખ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો