શાંતિ શોધનારાઓ અને ધ્યાન કરનારાઓ માટે એક આદર્શ સ્ટોપઓવર, કૈંચી ધામ આશ્રમ કુમાઉની ટેકરીઓમાં આવેલું છે. સ્થાનિક સંત શ્રી નીમ કરોલી બાબા મહારાજ જીને સમર્પિત આ આશ્રમમાં દર વર્ષે સેંકડો લોકો આવે છે. ખાસ કરીને જૂન મહિનામાં યોજાતા વાર્ષિક ભંડારા દરમિયાન જેમાં એક લાખથી વધુ લોકોને ભોજન આપવામાં આવે છે. આશ્રમ હનુમાન મંદિર અને કૈંચી મંદિર સહિત વિવિધ મંદિરોથી ઘેરાયેલો છે, જ્યાં ઘણા વિદેશીઓ મહારાજા સાથે સમય પસાર કરવા આવે છે. એક પવિત્ર ગુફા, જ્યાં બાબા નીમ કરોલીને પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે, તે પણ એક લોકપ્રિય આકર્ષણ છે. આશ્રમની સ્થાપના 1962માં મહારાજ નીમ કરોલી બાબા દ્વારા કરવામાં આવી હતી અને ત્યારથી તેની જાળવણી કરવામાં આવી રહી છે. તે મુલાકાતીઓને જેઓ વૈભવી અનુભવ ઇચ્છે છે તેમને રહેવાની સગવડ પણ પૂરી પાડે છે.
આ મંદિર ચારે બાજુથી ઊંચા પહાડોથી ઘેરાયેલું છે અને હનુમાનજી સિવાય ભગવાન રામ, સીતા માતા અને દેવી દુર્ગાજીના નાના મંદિરો પણ છે. પરંતુ કૈંચી ધામ મુખ્યત્વે બાબા નીમ કરૌલી અને હનુમાનજીના મહિમા માટે પ્રખ્યાત છે. અહીં આવીને વ્યક્તિ પોતાની દરેક સમસ્યાઓનું સમાધાન મેળવી શકે છે.
નીમ કરૌલી બાબા કોણ હતા?
નીમ કરૌલી બાબાનો જન્મ ઉત્તર પ્રદેશના ફિરોઝાબાદ જિલ્લાના અકબરપુરમાં રહેતા બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો.
11 વર્ષની ઉંમરે તેના લગ્ન એક બ્રાહ્મણ યુવતી સાથે થયા હતા. પરંતુ લગ્નના થોડા સમય બાદ તે ઘર છોડીને સાધુ બની ગયો. એવું માનવામાં આવે છે કે તેમને લગભગ 17 વર્ષની ઉંમરે જ્ઞાન પ્રાપ્ત થયું હતું.
ઘર છોડ્યાના લગભગ 10 વર્ષ પછી કોઈએ તેના પિતાને તેના વિશે કહ્યું. જે બાદ તેના પિતાએ તેને ઘરે પરત ફરવા અને લગ્ન જીવન જીવવાનો આદેશ આપ્યો હતો. તે તરત જ ઘરે પાછો ફર્યો. બાદમાં તેમને બે પુત્રો અને એક પુત્રીનો જન્મ થયો હતો. તેમના પારિવારિક જીવન દરમિયાન તેઓ પોતાને સામાજિક કાર્યમાં વ્યસ્ત રાખતા હતા.
1962 દરમિયાન નીમ કરૌલી બાબાએ કૈંચી ગામમાં એક પ્લેટફોર્મ બનાવ્યું હતું. જ્યાં તેમની સાથે આવેલા સંતો પ્રેમી બાબા અને સોમબરી મહારાજે હવન કર્યો હતો.નીમ કરૌલી બાબા હનુમાનજીના પરમ ભક્ત હતા. તેમણે તેમના જીવનમાં લગભગ 108 હનુમાન મંદિરો બનાવ્યા હતા. હાલમાં તેમનું ભારતમાં તેમજ અમેરિકાના ટેક્સાસમાં મંદિર છે.
બાબાને વર્ષ 1960માં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઓળખ મળી હતી. તે સમયે, તેમના એક અમેરિકન ભક્ત બાબા રામ દાસે એક પુસ્તક લખ્યું જેમાં તેમનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી પશ્ચિમી દેશોમાંથી લોકો તેમના દર્શન અને આશીર્વાદ લેવા આવવા લાગ્યા.
બાબાએ તેમની સમાધિ માટે વૃંદાવનની પવિત્ર ભૂમિ પસંદ કરી. 10 સપ્ટેમ્બર 1973ના રોજ તેમનું અવસાન થયું. તેમની યાદમાં આશ્રમમાં તેમનું મંદિર બનાવવામાં આવ્યું હતું અને પ્રતિમા પણ સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી.
પાણી ઘી માં ફેરવાઈ ગયું
કહેવાય છે કે એક વખત કૈંચી ધામમાં ભંડારા દરમિયાન ઘીની અછત સર્જાઈ હતી.બાબાએ નીચે વહેતી નદીમાંથી ડબ્બામાં પાણી લાવવાનું કહ્યું હતું.તેનો પ્રસાદ બનાવવામાં ઉપયોગ થતો હતો ત્યારે તે પાણી ઘી બની ગયું હતું.એકવાર બાબાએ લીમડો કરોલી બાબા મહારાજે તેમના ભક્તને ઉનાળાની ભીષણ ગરમીથી બચાવવા માટે તેમના ભક્તને વાદળોની છત્ર બનાવી અને તેમને તેમના મુકામ સુધી લઈ ગયા.
બાબાના ભક્તો પણ વિદેશી છે
નીમ કરૌલી બાબા માત્ર દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશોમાં પણ તેમના ચમત્કારો માટે જાણીતા છે. લોકપ્રિય લેખક રિચર્ડ આલ્બર્ટે બાબા પર 'મિરેકલ ઓફ લવ' નામનું પુસ્તક લખ્યું છે. આટલું જ નહીં હોલીવુડ અભિનેત્રી જુલિયા રોબર્ટ્સ, એપલના સંસ્થાપક સ્ટીવ જોબ્સ અને ફેસબુકના સંસ્થાપક માર્ક ઝકરબર્ગ સહિત અન્ય ઘણી વિદેશી હસ્તીઓ બાબાના ભક્ત છે.
ફેસબુકના સ્થાપક માર્ક ઝકરબર્ગ અને એપલના સ્થાપક સ્ટીવ જોબને આમાંથી પ્રેરણા મળી હતી.
કૈંચી ધામ ફેસબુકના સ્થાપક માર્ક ઝકરબર્ગ અને એપલના સ્થાપક સ્ટીવ જોબનું પ્રેરણા સ્થળ છે. આ સિવાય નીમ કરૌલી બાબાનો કૈંચી ધામ આશ્રમ ઘણા સફળ લોકો માટે પ્રેરણા સ્ત્રોત સાબિત થયો. એપલનો પાયો નાખતા પહેલા સ્ટીવ જોબ કૈંચી ધામ આવ્યા હતા. અહીંથી જ તેને કંઈક અલગ કરવાની પ્રેરણા મળી. જ્યારે ફેસબુકના સ્થાપક માર્ક ઝકરબર્ગ ફેસબુકને લઈને કંઈ નક્કી કરી શક્યા ન હતા ત્યારે સ્ટીવ જોબે તેમને કૈંચી ધામ જવાની સલાહ આપી હતી. તે પછી ઝકરબર્ગે અહીંયા પ્રવાસ કર્યો અને સ્પષ્ટ દ્રષ્ટિ સાથે પરત ફર્યા. ફેસબુકના સ્થાપક માર્ક ઝકરબર્ગ અને એપલના સ્થાપક સ્ટીવ જોબ ઉપરાંત મોટી સંખ્યામાં વિદેશી સાધકો લીમડા કરૌલી મહારાજ સાથે જોડાઈ રહ્યા છે.
દર વર્ષે જૂન મહિનામાં મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે
24 મે, 1962 ના રોજ, બાબાએ તેમના પવિત્ર પગ તે ભૂમિ પર મૂક્યા જ્યાં હાલમાં કૈંચી મંદિર આવેલું છે. 15મી જૂન 1964ના રોજ મંદિરમાં હનુમાનજીની મૂર્તિનો અભિષેક કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારથી 15મી જૂનને અભિષેક દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, તેથી 15મી જૂને કૈંચી ધામમાં ભવ્ય મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જ્યારે 15મી જૂને "કૈંચી ધામ મેળો" યોજાય છે, ત્યારે લાખો ભક્તો મંદિરમાં આવે છે અને પ્રસાદ લે છે.
કેવી રીતે પહોંચવું
હવાઈ માર્ગે - કૈંચી ધામ પંતનગર એરપોર્ટથી 79 કિમીના અંતરે આવેલું છે. અહીં ઉતર્યા પછી તમે મંદિર સુધી પહોંચવા માટે કેબ લઈ શકો છો.
ટ્રેન દ્વારા - કાઠગોદામ રેલ્વે સ્ટેશનથી કૈંચી ધામનું અંતર આશરે 43 કિમી છે. છે.
માર્ગ દ્વારા- કૈંચી ધામનું અંતર નૈનીતાલથી લગભગ 17 કિલોમીટર અને ભવાલીથી 9 કિલોમીટર છે.
.
શું તમે તાજેતરમાં કોઈની મુસાફરી કરી છે? તમારો અનુભવ શેર કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
ગુજરાતીમાં પ્રવાસવર્ણનો વાંચવા અને શેર કરવા માટે ત્રિપોટો ગુજરાતીને ફોલો કરો.