બ્રહ્માંડના દર્શન કરવા છે તો દેશમાં આવેલા આ બેસ્ટ Planetariumsની લો મુલાકાત

શું તમને ચંદ્ર અને તારાઓમાં રસ છે? શું તમે વારંવાર આકાશ તરફ જુઓ છો અને તેમના વિશે વિચારો છો? પ્લેનેટોરિયમ એ કોઈપણ સમાજનો અભિન્ન ભાગ છે જે અવકાશ સંશોધનને મહત્ત્વ આપે છે અને ખગોળશાસ્ત્ર તરફ સહજ ઝોક ધરાવે છે. શું તમે જાણો છો કે ભારતમાં લગભગ 30 પ્લેનેટોરિયમ દેશના મોટા શહેરોમાં સ્થિત છે. આમાંથી કેટલાક એશિયાની સૌથી મોટી અને નવીનતમ ટેકનોમાંથી એક છે. જો તમને પણ આમાં રસ છે, તો અમે તમને ભારતના કેટલાક પસંદગીના પ્લેનેટોરિયમ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.

બિરલા પ્લેનેટોરિયમ, હૈદરાબાદ

વિજ્ઞાન રસિકોએ બિરલા પ્લેનેટોરિયમની મુલાકાત લેવી જ જોઈએ. બાળકોને બહાર લઈ જવા માટે આ એક સારું સ્થળ છે કારણ કે તે બ્રહ્માંડ અને આકાશગંગાની સમજ આપે છે. એક માહિતીપ્રદ સ્થળ હોવા ઉપરાંત, તે એક રસપ્રદ સ્થળ પણ છે. પ્લેનેટોરિયમની અંદરની સ્ક્રીન હિન્દી, અંગ્રેજી અને તેલુગુ જેવી ત્રણ અલગ-અલગ ભાષાઓમાં ગ્રહ વિશે માહિતી આપે છે. બિરલા પ્લેનેટોરિયમનો સમય સવારે 11:30 થી રાત્રે 8 વાગ્યા સુધીનો છે. સ્કાય શોનો સમયગાળો આશરે 35 મિનિટનો હોય છે.

ગુવાહાટી પ્લેનેટોરિયમ

ગુવાહાટી પ્લેનેટોરિયમ એ આસામ અને ભારતના સમગ્ર ઉત્તર-પૂર્વ પ્રદેશમાં ખગોળશાસ્ત્રીય સંશોધનનું એક પ્રકારનું કેન્દ્ર છે. પ્લેનેટોરિયમ જાપાનીઝ ગોટો જીએક્સ સાધનોનો ઉપયોગ કરે છે. હાર્ડવેરમાં GX સ્ટારફિલ્ડ પ્રોજેક્ટર, સાઠ સ્પેશિયલ ઇફેક્ટ પ્રોજેક્ટર અને સ્કાય થિયેટરની સાઉન્ડ સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે. તે બાહ્ય અવકાશના ઓછા જાણીતા રહસ્ય પર પ્રકાશ પાડે છે. દૈનિક નિયમિત શો બપોરે 12 અને 3 વાગ્યે છે. બાળકો માટે ખાસ સ્લોટ બુક કરવામાં આવ્યા છે.

ઇન્દિરા ગાંધી પ્લેનેટોરિયમ, પટના

ઈન્દિરા ગાંધી પ્લેનેટોરિયમ, જેને તારામંડળ અને પટના પ્લેનેટોરિયમ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે દેશના સૌથી મોટા પ્લેનેટોરિયમમાંનું એક છે. આખા દિવસ દરમિયાન ખગોળશાસ્ત્ર પરના ફિલ્મ શોની સાથે ખગોળશાસ્ત્ર અને આકાશગંગાને લગતા અનેક પ્રદર્શનો યોજવામાં આવે છે. આ પ્લેનેટોરિયમનો પાયો વર્ષ 1989માં નાખવામાં આવ્યો હતો અને વર્ષ 1993માં બિહારના તત્કાલિન મુખ્યમંત્રી લાલુ પ્રસાદ યાદવ દ્વારા તેનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. દૈનિક નિયમિત શો રાત્રે 10 અને 3 વાગ્યે છે.

પ્લેનેટોરિયમના બહારના પરિસરમાં એક પાર્ક છે. જ્યાં બાળકો રમતગમતનો આનંદ માણી શકે છે. તેમાં અનેક પ્રકારના આધુનિક સ્વિંગ પણ છે. સંકુલની અંદર વીઆઇપી લોન્જ, આધુનિક કાફેટેરિયા, સ્પેસ ગેલેરી વગેરેનું નિર્માણ થયું છે. એવું કહેવાય છે કે અહીં એક ગુંબજ આકારની સ્ક્રીન છે જેનું નવીનીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. આ માટે અમેરિકાથી મંગાવેલી એલ્યુમિનિયમથી બનેલી 16 મીટર વ્યાસની ડોમ આકારની સ્ક્રીન લગાવવામાં આવી છે. આ શોના પ્રદર્શનને વધુ સારો અનુભવ પ્રદાન કરે છે. 3 દાયકાથી અહીં અવકાશને લગતા વિવિધ પાસાઓ પર શો બતાવવામાં આવી રહ્યા છે. જે માત્ર રસપ્રદ જ નથી પણ વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ ખૂબ જ આકર્ષક છે.

પ્રોજેક્શન સિસ્ટમ જર્મનીથી લાવવામાં આવી છે

અહીંની નવી પ્રોજેક્શન સિસ્ટમ જર્મનીથી આયાત કરવામાં આવી છે અને તે દર્શકોને ખાસ 3D અનુભવ આપે છે. ચિત્રો એકદમ સ્પષ્ટ હશે અને તમને સામેથી જોવાનો અનુભવ આપે છે. અહીં 30 કરોડના ખર્ચે કુલ છ પ્રોજેક્શન સિસ્ટમ્સ ઇન્સ્ટોલ કરવામાં આવી છે.

પહેલા અહીં માત્ર શો જ ચાલતા હતા. આ સુવિધા હવે વધુ સારી બની છે. આ સાથે કેમ્પસમાં જ વિજ્ઞાનના પુસ્તકોનો બુક સ્ટોલ છે. બાળકો અહીં વિજ્ઞાન અભ્યાસક્રમ આધારિત પુસ્તકો વાંચી શકે છે. આ માટે અહીં સ્ટોલ ઉભો કરવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત કેમ્પસમાં જ કાફેટેરિયા અને અન્ય જાહેર સુવિધાઓ પણ છે.

નેહરુ પ્લેનેટોરિયમ, દિલ્હી

નેહરુ પ્લેનેટોરિયમનો ઉદ્દેશ ખગોળશાસ્ત્રના શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. દિલ્હીમાં નેહરુ પ્લેનેટોરિયમ જવાહરલાલ નેહરુની યાદમાં બનાવવામાં આવ્યું છે અને તે તેમના અગાઉના સત્તાવાર નિવાસસ્થાન પર સ્થિત છે. કેટલાક શો યોજવામાં આવે છે, દરેક 30 થી 40 મિનિટ સુધી ચાલે છે. શાળા જૂથો માટે વિશેષ શોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જાન્યુઆરી અને ઓગસ્ટ મહિનામાં ખગોળશાસ્ત્ર ક્વિઝ અને કલા સ્પર્ધાઓ પણ યોજાય છે. જો તમે ખગોળશાસ્ત્રના ચાહક છો અથવા બ્રહ્માંડના રહસ્યો વિશે જાણવા માટે ઉત્સુક છો, તો આ તે સ્થાન છે જ્યાં તમારે આવવું જોઈએ.

પઠાણી સામંત પ્લેનેટોરિયમ, ભુવનેશ્વર

અવકાશ, ખગોળશાસ્ત્ર અને એસ્ટ્રોફિઝિક્સ વિશે વધુ જાગૃતિ લાવવા માટે સ્થાપિત, પઠાણી સામંત પ્લેનેટેરિયમ એ ભુવનેશ્વર શહેરમાં સૌથી પ્રિય સ્થળોમાંનું એક છે. તેનું નામ ખગોળશાસ્ત્રી પઠાણી સામંતના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. તે વિવિધ ખગોળશાસ્ત્રીય સાધનો પણ દર્શાવે છે. જો તમે ઈચ્છો તો, તમે રાત્રીના આકાશ દર્શન, પોસ્ટર પ્રદર્શન અને ઓડિયો-વિઝ્યુઅલ કાર્યક્રમો જેવી વિવિધ પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લઈ શકો છો. અહીં જવાનો સમય સવારે 7 થી સાંજના 5 વાગ્યાનો છે.

ગુજરાત સાયન્સ સિટી, અમદાવાદ

ગુજરાત સાયન્સ સિટી એ ખાસ કરીને દેશના યુવાનોમાં સામાન્ય જાગૃતિ અને વૈજ્ઞાનિક અભિગમ ફેલાવવા ગુજરાત સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલી એક નોંધપાત્ર પહેલ છે.107 હેક્ટર વિસ્તારમાં પથરાયેલા આ કેન્દ્રમાં વિદ્યાર્થીઓ માટે અવારનવાર વર્કશોપ પણ રાખવામાં આવે છે.કલ્પનાશકિતને ચમકાવતા પ્રદર્શનો, વર્ચુઅલ રિયાલિટી એક્ટિવિટી વગેરે અહીંના મુખ્ય આકર્ષણો છે.

ગુજરાત સાયન્સ સિટી માત્ર વિજ્ઞાન પ્રેમીઓને જ નહીં, પણ આપણા રોજિંદા જીવનમાં વિજ્ઞાનની ભૂમિકાને સમજવામાં રસ ધરાવતા કોઈપણ માટે એક આકર્ષક અનુભવ પ્રદાન કરે છે. અહીંની એક્વાટિક અને રોબોટિક ગેલેરી જોવાલાયક છે. એક્વેરિયમમાં અલગ- અલગ 68 ટેન્કમાં શાર્ક સહિતની ઘણી પ્રજાતિઓ જોઈ શકાય છે અને આ માટે 28 મીટરની અંડરવોટર વોક વે ટનલ તૈયાર કરવામાં આવી છે. અહીં 188 પ્રજાતિની 11600થી વધુ માછલીઓ એક છત નીચે જોઈ શકાય છે. અહીં ગેલરીમાં 10 અલગ-અલગ ઝોનમાંથી લાવેલી જળચર સૃષ્ટિ દર્શાવવામાં આવી છે, જેમ કે ઈન્ડિયન ઝોન, એશિયન ઝોન, આફ્રિકન ઝોન, અમેરિકન ઝોન, ઓસિયન્સ ઓફ ધ વર્લ્ડ અને અન્ય. દરિયાઈ દુનિયાના રોમાંચક અનુભવ માટે 5-ડી થિયેટર છે.

રોબોટિક ગેલરી 200થી વધુ રોબોટ

સાયન્સ સિટી ખાતે 11 હજાર સ્કેવર મીટર વિસ્તારમાં અત્યાધુનિક રોબોટિક ગેલરીનું પણ નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે, જેમાં 79 પ્રકારના 200થી વધુ રોબોટ છે. અહીં પ્રવેશદ્વાર પર અચંબિત કરી દેનાર ટ્રાન્સફોર્મર રોબોટની પ્રતિકૃતિનું પણ નિદર્શન કરાયું છે. આ ગેલરીમાં ખાસ રીતે તૈયાર કરાયેલા હ્યુમનોઈડ રોબોટ આનંદ, આશ્ચર્ય અને ઉત્સાહ જેવી અનેક ભાવનાઓ વ્યક્ત કરે છે અને મુલાકાતીઓ સાથે વાતચીત કરે છે. ગેલરીના અલગ-અલગ માળ પર વિવિધ ક્ષેત્રના રોબોટ્સ અને એની ઉપયોગીતાનું પ્રદર્શન કરે છે, જેમ કે મેડિસિન, એગ્રિકલ્ચર, સ્પેસ, ડિફેન્સ વગેરે. અહીંના રોબોકાફેમાં રોબો શેફ દ્વારા બનાવાયેલું ભોજન રોબો વેઈટર્સ દ્વારા પીરસવામાં આવે છે તો 16 રોબોગાઈડ અહીં આવનારા મુલાકાતીઓને ગાઈડ કરે છે.

નેચર પાર્કમાં 380થી વધુ સ્પીસિસ

20 એકરમાં પથરાયેલા નેચર પાર્કમાં 380થી વધુ સ્પીસિસ જોવા મળે છે. અહીં મિસ્ટ બામ્બૂ ટનલ, ઓક્સિજનપાર્ક, ચેસ અને યોગ સ્પેસ, ઓપન જિમ અને બાળકો માટે ખાસ પ્લે એરિયા તૈયાર કરાયો છે. અહીં જોગિંગ ટ્રેક, વોકિંગ ટ્રેક અને બાળકો માટે રસપ્રદ ભુલભુલામણી છે. વૈજ્ઞાનિક માહિતી સાથે વિવિધ સ્કલ્પ્ચર પણ છે, જેમ કે મેમથ, ટેરર બર્ડ, સેબર ટૂથ લાયન, ગ્રાઉન્ડેડ સ્લોથ બેર, ઊધઈના રાફડા અને મધપૂડાની રચના અંગેની વૈજ્ઞાનિક સમજ આપવામાં આવે છે.

દેશ-વિદેશના પ્રવાસ પ્રસંગો અને તમારી મુસાફરીના અનોખા અનુભવો શેર કરો, આ સિવાય અન્ય મુસાફરો ક્યાં જઇ રહ્યા છે અને તેઓ શું કરી રહ્યા છે? તે પણ જાણો. એકબીજાની સાથે ફરીએ અને એક બીજાને ગમતા રહીએ

તમારા જેવા લાખો ફરવાના શોખીન લોકોની જેમ તમે પણ Tripoto પર તમારા પ્રવાસની તસવીરો અને અનુભવો શેર કરો

મફતમાં ટ્રાવેલ કરવા માંગો છો? Tripoto પર આવી ક્રેડિટ મેળવો અને પછી તમારા આગામી પ્રવાસમાં હોટેલ બુકિંગ તેમજ વેકેશન પેકેજ મેળવો

Tripoto ગુજરાતીને ફેસબુક પર ફોલો કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો