લદ્દાખ ભારતના હિમાલયમાં સ્થિત એક ખૂબ જ સુંદર રાજ્ય છે. લદ્દાખમાં બે જિલ્લા છે, આ જિલ્લાઓના નામ લેહ અને કારગિલ છે. લેહ ખૂબ જ સુંદર જગ્યા છે. દર વર્ષે મોટી સંખ્યામાં લોકો દેશ વિદેશથી ફરવા આવે છે. ઊછળતી કુદતી સિંધુ નદી આ વિસ્તારમાંથી પસાર થાય છે. અહીંના નિર્જન વિસ્તારની સુંદરતામાં, તળાવો અને ઝરણાઓ ચાર ચાંદ ઉમેરે છે.
ખાર દુંગ લા પાસ
ખાર દુંગ લા પાસને ખડજોંગ પાસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. નુબ્રા અને શ્યોક વેલીમાં પ્રવેશતા માર્ગને ખાર દુંગ લા પાસ કહેવામાં આવે છે. પ્રવાસીઓ આ સ્થળે આવીને ખૂબ જ હળવાશ અને તાજગી અનુભવે છે. ખાર દુંગ લા પાસનું કુદરતી સૌંદર્ય, ત્યાંની હવા તમને એવું મહેસુસ કરાવે છે કે જાણે તમે વિશ્વના સૌથી ઊંચા સ્થાન પર છો. સાથે તમે કારાકોરમ રેંજ અને હિમાલયનું મનોહર દૃશ્ય જોઈ શકો છો. આ સ્થળ એડવેંચર, ઉત્સાહ, શાંતિ અને માઉંટેન બાઇકિંગ માટે શ્રેષ્ઠ છે.
હેમિસ મઠ
હેમિસ મઠનો ઇતિહાસ 11 મી સદીનો છે. આ મઠ સુંદર કુદરતી વાતાવરણ અને પ્રાચીન આધ્યાત્મિક સંસ્કૃતિથી ભરપુર છે. અહીં બૌદ્ધ આધ્યાત્મિક અનુયાયીઓનો ધસારો છે. સૌ પ્રથમ અમે તમને જણાવી દઈએ કે હેમિસ મઠનું નિર્માણ 1630 માં સ્ટેગસંગ રાસ્પા નવાંગ ગ્યાત્સો દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું અને એકવાર આ મઠને નુકસાન પહોંચ્યા બાદ તેને 1672 માં લદાખી રાજા સેંગે નામગ્યાલ દ્વારા ફરીથી બનાવવામાં આવ્યું હતું. અહિં તિબેટીયન શૈલીના ભવ્ય સ્થાપત્યમાં જોઈ શકાય છે, જે ઘણા રંગોથી શણગારવામાં આવે છે અને ખૂબ જ આકર્ષક છે. હેમિસ મઠને બે મુખ્ય ભાગમાં વહેંચવામાં આવ્યો છે, પ્રથમ ભાગ 'દુખંગ' તરીકે ઓળખાતો એસેમ્બલી હોલ છે અને બીજો મુખ્ય ભાગ 'શોંગખાંગ' તરીકે ઓળખાતું મંદિર છે. મુખ્ય મકાન સંકુલનું પ્રવેશદ્વાર એક વિશાળ દ્વાર દ્વારા છે જે લંબચોરસ આંગણા તરફ દોરી જાય છે અને તેની દિવાલો સફેદ રંગથી રંગાયેલી છે. હેમિસ મઠની સૌથી સુંદર બાબત એ છે કે તેની દિવાલો ધાર્મિક આકૃતિઓના સુંદર ચિત્રોથી શણગારવામાં આવી છે. સ્તૂપો સાથે ભગવાન બુદ્ધની મૂર્તિ તેનું મુખ્ય આકર્ષણ છે. આ મઠના પરિસરમાં તિબેટીયન ધાર્મિક પુસ્તકોની લાઇબ્રેરી પણ આવેલી છે. ભગવાન પદ્મ સમ્ભવને સમર્પિત તહેવાર દર વર્ષે યોજાય છે. જેને જોવા દુનિયાના ખૂણે ખૂણેથી લોકો આવે છે.
પેંગોંગ તળાવ
પેંગોંગ તળાવને પેંગોંગ ત્સો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, હિમાલયમાં સ્થિત એક સુંદર એન્ડોરહેક તળાવ છે અને 134 કિમી લાંબુ છે, જે ભારતથી ચીન સુધી વિસ્તરેલ છે. પેંગોંગ તળાવ 4350 મીટરની ઊંચાઈ પર આવેલું છે અને દેશનું સૌથી મોટું પ્રવાસી આકર્ષણ છે. આ તળાવને આટલી લોકપ્રિય બનાવતી વસ્તુ છે તેનો બદલાતો રંગ. હિમાલયની રેન્જમાં સ્થિત આ તળાવ જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં લેહથી લગભગ 140 કિમી દૂર છે. પેંગોંગ તળાવ તિબેટીયન શબ્દ બાંગગોંગ કો પરથી ઉતરી આવ્યો છે જેનો અર્થ થાય છે એક સાંકડુ અને મંત્રમુગ્ધ તળાવ. અને તમે આ જાણશો કે તળાવને એકદમ બરાબર નામ આપવામા આવ્યુ છે જ્યારે તમે આ સુંદર પેંગોંગ તળાવની મુલાકાત લેશો. તમે ચોક્કસ અવાક રહી જવાના છો.
આ તળાવની સુંદરતા અને આકર્ષણ દેશ -વિદેશના લોકોને આકર્ષિત કરે છે. બરફથી ઢંકાયેલા પહાડો, તળાવનું પાણી, ઠંડા ઠંડા પવનના ઝાપટા દરેક પ્રવાસીઓને પોતાની તરફ ખેંચવાનું કામ કરે છે.
મેગ્નેટિક હિલ
લેહ-લદ્દાખની તમારી સફર પર, તમે આકર્ષક સ્થળો પર આવશો જે તમારી જિગ્નાસા પુરી નહી કરે. આવું જ એક આકર્ષણ મેગ્નેટિક હિલ છે, જ્યાં ગુરુત્વાકર્ષણ પણ ભાગે છે. લેહથી લગભગ 30 કિમી દૂર સ્થિત મેગ્નેટિક હિલ પર પીળા રંગના સાઇનબોર્ડથી ચિહ્નિત થયેલ છે જેમાં "ધ ફેનોમેનન ધેટ ડિફ્સ ગ્રેવીટી" લખેલું છે. તે તમને તમારા વાહનોને રસ્તા પર સફેદ બિંદુથી ચિહ્નિત બોક્સમાં પાર્ક કરવાની સૂચના આપે છે, જેને મેગ્નેટિક રોડ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. નિયત સ્થળે પાર્ક કરવામાં આવે ત્યારે વાહનો લગભગ 20 કિમી/કલાકની ઝડપે આગળ વધવાનું શરૂ કરે છે.
ટ્રાંસ-હિમાલયન ક્ષેત્રમાં લેહ-કારગિલ-શ્રીનગર રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ પર મેગ્નેટિક હિલ સ્થિત છે. સિંધુ નદી મેગ્નેટિક હિલની પૂર્વમાં વહે છે, જેની આસપાસનુ વાતાવરણ ફોટોગ્રાફર્સને ખૂબ જ ખુશ કરી દે છે.
લેહ મહેલ
17 મી સદીમાં રાજા સેંગગે નામગ્યાલે પોતાના માટે એક ખૂબ જ સુંદર મહેલ બનાવડાવ્યો હતો. લેહ શહેરની સુંદરતા આ મહેલ જેવી લાગે છે. જો મહેલોમાં આત્મા હોત, તો આ સ્થાને લેહની કાયાપલટમા નોંધપાત્ર પરિવર્તન જોયું હોત; જે તિબેટ નજીકના કટ-ઓફ વિસ્તારથી ધમધમતા શહેર સુધી, વિશ્વભરના દરેક પ્રવાસીઓની પસંદને આકર્ષિત કરી, પછી સમાપ્ત થયું. એક પ્રતિષ્ઠા સાથે જે હવે 3 ઈડિયટ્સની ખ્યાતિ સાથે જોડાયેલી છે.
તો આ લેહ પેલેસ છે જે વધુ પ્રખ્યાત પોટાલા માટે એક મોડેલ તરીકે ઊભો હતો. નવ-માળની ઈમારત, જે મોટા ભાગે કાદવ, ખડકો અને લાકડાની બનેલી છે, જે તીવ્ર ભૂકંપ પ્રવૃત્તિના વિસ્તારમાં ઊભી છે, તે કોઈ સામાન્ય પરાક્રમ નથી. ઉલ્લેખનીય નથી કે 16 મી સદીમાં તમામ નિર્માણ સામગ્રી ઘોડા પર અથવા હાથથી આ ઊભી અને ખરબચડી પહાડીની ટોચ પર લઈ જવાની હતી. રાજા સેંગગે નામગ્યાલ માટે તે શાહી ક્વાર્ટર હતું અને હજુ પણ લગભગ બચી ગયેલ એક પ્રાર્થના હોલ છે. ભવ્ય લેહ પેલેસ બૌદ્ધ ધર્મ તેમજ સંસ્કૃતિનું મહત્વનું કેન્દ્ર છે. મહેલમાં એક મઠનો પણ સમાવેશ થાય છે જેમાં ભગવાન બુદ્ધની મૂર્તિ છે. મહેલના એક્ઝિબિશન હોલમાં, તિબેટીયન થાંગકા સાથે કેટલીક મહાન કલાત્મક કૃતિઓ અને જૂના ચિત્રો પર એક નજર નાખો. અહીંના કેટલાક ચિત્રો 450 વર્ષ જૂના છે અને પાઉડર રત્નો અને પત્થરોમાંથી બનાવેલા રંગોનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવ્યા છે. તે જોવા વાળાને એકદમ નવા જ લાગે છે. લેહ પેલેસમાં તમે શાહી જ્વેલરી, ઔપચારિક કપડાં અને મુગટનો અદભૂત સંગ્રહ પણ જોઈ શકો છો.
ચાદર ટ્રેક
ચાદર રિવર ટ્રેક અથવા ઝાંસ્કર ટ્રેક તરીકે ઓળખાય છે. તે સમગ્ર વિશ્વમાં એકમાત્ર છે. "ચાદર" શબ્દનો અર્થ "ધાબળો" થાય છે અને તે શિયાળાના અંતે જામેલી ઝંસ્કાર નદી ઉપર બનેલ બરફના આવરણનુ રુપક છે. ટ્રેક પર તમને ખ્યાલ આવશે કે આનુ વર્ણન કરવુ અશક્ય છે. જે આજે ચાદર ફ્રોઝન રિવર ટ્રેક તરિકે જાણીતું છે, તે શિયાળા દરમિયાન ઝાંસ્કર નદી સાથેના ગામોને જોડતો પગપાળા માર્ગ છે. સદીઓથી આ ફ્રોઝન નદીના પટ્ટાનો ઉપયોગ સ્થાનિક લોકો વેપાર અને પરિવહન માટે કરે છે. આ માર્ગ જાન્યુઆરી અથવા ફેબ્રુઆરી મહિનામાં સૌથી વધુ વિશ્વસનીય હોય છે જ્યારે બરફની ચાદર સૌથી સ્થિર અને જાડી હોય છે.
ઝાંસ્કર નદી સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન સૌથી ઝડપી વહેતી નદી છે. તે એક ઊભી ઘાટીમાંથી વહે છે, મોટાભાગના ક્ષેત્રમાં, ચિલિંગ અને ઝાંસ્કર ખીણ વચ્ચેનો ટ્રેક અનન્ય છે, તે ઊંચાઈ પર છે અને તે બરફથી જામેલી ચાદર પર છે. ચિલિંગથી ઝંસ્કર વેલી સુધીનો આ લદ્દાખ પ્રવાસ એક અઠવાડિયાથી વધુ સમય લે છે. આપણો મોટાભાગનો દિવસે થાય છે. તે જોવા માટે ખૂબ જ સુંદર દૃશ્ય છે. ચાદર ટ્રેક પર ચાલવું ખૂબ જોખમી છે.
ફુગતાલ મઠ
જે લોકો આધ્યાત્મિક વિચારોમાં રસ ધરાવે છે તેમના માટે ફુગતાલ મઠ ખૂબ જ સારી જગ્યા છે. ઇતિહાસકારોના મતે, ફુગતાલ મઠ 2250 વર્ષ જૂનો છે. આધ્યાત્મિક વિચારો ધરાવતા લોકો ફુગતાલ મઠમાં રહે છે. પગપાળા આ સ્થળે પહોંચવું પડે છે. ટ્રેકિંગ માટે આ એક સરસ જગ્યા છે.
પથર સાહિબ ગુરુદ્વારા સાહિબ
પથર સાહિબ ગુરુદ્વારા સાહિબ લોકોના આકર્ષણનું કેન્દ્ર છે. લેહ આવતા પ્રવાસીઓ ચોક્કસપણે આ સ્થળની મુલાકાત લે છે. પથર સાહિબ ગુરુદ્વારા સાહિબ ગુરુનાનક દેવને સમર્પિત છે. લશ્કર અને ટ્રેક ડ્રાઈવર લોકો માટે સ્થાન ખૂબ મહત્વનું છે.
શાંતિ સ્તુપ
શાંતિ સ્તુપ જાપાનના એક બૌદ્ધ સાધુ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. બૌદ્ધ સાધુનું નામ ગ્યોમિયો નાકામુરા હતુ અને તેઓ 14મા દલાઈ લામા હતા. શાંતિ સ્તુપ સફેદ ગુંબજ છે. બૌદ્ધ ધર્મમાં માનનારા લોકો અહિં પૂજા કરવા આવે છે. અહીં આવતા પ્રવાસીઓ ઘણી શાંતિ અનુભવે છે. લેહ શહેરથી 500 પગથિયાનો રસ્તો છે, જેના દ્વારા પ્રવાસીઓ અહીં પહોંચી શકે છે.
યાત્રા દરેક માટે છે.