દંત માતા મંદિર, એક મંદિર જ્યાં માતા રાણી આકાશ સાથે વાત કરીને પ્રગટ થયા હતા

રાજસ્થાનની રાજધાની જયપુર તેના સમૃદ્ધ ઇતિહાસ, ભવ્ય મહેલો અને આકર્ષક સ્થાપત્ય માટે પ્રખ્યાત છે. તેની સ્થાપના 1727 માં મહારાજા સવાઈ જય સિંહ II દ્વારા કરવામાં આવી હતી. જયપુરને "પિંક સિટી" તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે શહેરની મોટાભાગની ઇમારતોને ગુલાબી રંગથી રંગવામાં આવે છે, જે આતિથ્ય અને સ્વાગતનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. જયપુર, જેને "પિંક સિટી" તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે માત્ર તેના મહેલો, કિલ્લાઓ અને બગીચાઓ માટે જ નહીં, પરંતુ તેના ધાર્મિક સ્થળો અને ભવ્ય મંદિરો માટે પણ પ્રખ્યાત છે. અહીંના મંદિરો માત્ર આધ્યાત્મિકતા અને આદરના પ્રતીકો જ નથી, પરંતુ વાસ્તુકલાનું ઉત્તમ ઉદાહરણ પણ રજૂ કરે છે. જયપુરના મંદિરો ધાર્મિક, સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક વારસાને પ્રતિબિંબિત કરે છે, જે સદીઓથી લાખો ભક્તો અને પ્રવાસીઓને આકર્ષે છે. જયપુરનું દંત માતાનું મંદિર રાજસ્થાનના મુખ્ય ધાર્મિક સ્થળોમાંનું એક છે. મંદિરનો ઈતિહાસ તેની શરૂઆતથી લઈને આજ સુધીના તહેવારો અને પરંપરાઓનું મિશ્રણ છે.

દંત માતાનું મંદિર

દંત માતા મંદિર એ મીનાસના સિહારા વંશના કુલ દેવીનું મંદિર છે. આ મંદિર જયપુરથી 30 કિમી દૂર જામવરમગઢ ડેમની તળેટીમાં બનાવવામાં આવ્યું છે. આ મંદિરની સ્થાપના પહેલા જામવરમગઢમાં પ્રાચીન સમયમાં મીનાઓનું શાસન હતું. દંત માતાના મંદિરમાં નિયમિત પૂજા, આરતી અને ભજન-કીર્તન થાય છે. ખાસ કરીને નવરાત્રી અને અન્ય ધાર્મિક તહેવારો દરમિયાન અહીં વિશેષ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. ભક્તો અહીં મોટી સંખ્યામાં આવે છે અને મા દંત માતાના આશીર્વાદ મેળવે છે.

માન્યતાઓ અને વ્યવહાર

એકવાર કેટલાક ગોવાળો તેમના પશુઓને તળેટીમાં ચરાવી રહ્યા હતા. ત્યારે અચાનક એક દિવ્ય પ્રકાશ થયો અને આકાશમાંથી અવાજ આવ્યો, "હે ગોવાળ" હું શક્તિ સ્વરૂપ છું. હું આ જગ્યાએ દેખાઈ રહ્યો છું, ડરશો નહીં. થોડી વાર પછી તોફાન આવ્યું, ભારે વાદળો ભેગા થયા અને વાદળો ગર્જના કરવા લાગ્યા. આ બધું જોઈને ગોવાળો ભયભીત થઈને ભાગી ગયો. ત્યારે માતા ક્રોધિત થઈને તે જ ડુંગરની ખીણમાં સ્થિત રહી. જ્યારે તે પહાડમાં દાંતના રૂપમાં દેખાઈ ત્યારે ગ્રામજનોએ તેનું નામ દંતવાલી માતા રાખ્યું. માતેશ્વરીએ ગોવાળિયાઓને આશીર્વાદ આપ્યા કે જો તેઓ સાચા હૃદયથી પૂજા કરશે તો સુખ અને સમૃદ્ધિની કમી રહેશે નહીં. દંત માતા સમગ્ર જામવરમગઢ નગર અને પ્રાચીન માંચ નગરના રહેવાસીઓની પૂજાપાત્ર પારિવારિક દેવતા છે.

માળખું અને આર્કિટેક્ચર

મંદિરનું સ્થાપત્ય પરંપરાગત રાજસ્થાની શૈલીમાં છે, જેમાં સુંદર કોતરણી અને કલાત્મક કાર્ય છે. મંદિરનું ગર્ભગૃહ, જ્યાં મા દંત માતાની મૂર્તિ સ્થાપિત છે, તે ખૂબ જ આકર્ષક અને આદરણીય વાતાવરણ પ્રદાન કરે છે. દંત માતાના મંદિરની અડધી નીચે વિશ્રામ સ્થાન પર, ઘોડા પર સવાર મીના શાસક રાવ મેડાની પ્રતિમા છે. બે મોટી ધર્મશાળાઓ બનાવવામાં આવી છે. જ્યાં શ્રદ્ધાળુઓ માટે રાત્રી રોકાણ અને અનુષ્ઠાન કરવા માટેની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. મંદિર સુધી પહોંચવા માટે તમારે ઘણી બધી સીડીઓ ચઢવી પડે છે.

સાંસ્કૃતિક મહત્વ

દંત માતાનું મંદિર સ્થાનિક સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓનું પણ મહત્વનું કેન્દ્ર છે. અહીં યોજાતા ઉત્સવો અને મેળાઓમાં સ્થાનિક લોકનૃત્ય, સંગીત અને અન્ય સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેનાથી પ્રવાસીઓ અને શ્રદ્ધાળુઓ રાજસ્થાનના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસાનો અનુભવ કરી શકે છે. નવરાત્રિ દરમિયાન દરરોજ હજારો ભક્તો માતાજીના દર્શન કરવા અને અર્પણ કરવા આવે છે. ચૈત્ર નવરાત્રી અષ્ટમીના રોજ માતાજીના મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જે આસપાસના વિસ્તારમાં દંત માતાના મેળાના નામથી પ્રખ્યાત છે. ભક્તો માતાજીના મંદિરે પહોંચી શકે તે માટે મંદિર વિકાસ સમિતિએ ભક્તોની મદદથી સીડીઓ પર ટીન શેડ લગાવ્યા છે.

કેવી રીતે પહોંચવું?

વિમાન દ્વારા-

જયપુરનું સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ જયપુર ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ છે, જે શહેરના કેન્દ્રથી લગભગ 13 કિલોમીટર દૂર આવેલું છે. અહીંથી તમે મંદિર સુધી જવા માટે ટેક્સી લઈ શકો છો.

મુખ્ય એરલાઇન્સ: મુખ્ય ભારતીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય એરલાઇન્સ જેમ કે ઇન્ડિગો, સ્પાઇસજેટ, એર ઇન્ડિયા, વિસ્તારા વગેરે અહીં સેવા આપે છે.

ફ્લાઈટ્સ: દિલ્હી, મુંબઈ, બેંગલુરુ, ચેન્નાઈ, હૈદરાબાદ વગેરે જેવા મુખ્ય ભારતીય શહેરોથી સીધી ફ્લાઈટ્સ ઉપલબ્ધ છે. કેટલીક આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ પણ ઉપલબ્ધ છે.

રેલ્વે દ્વારા

જયપુર રેલ્વે સ્ટેશન એ ભારતના મુખ્ય રેલ્વે જંકશનમાંનું એક છે અને દેશના વિવિધ ભાગો સાથે સારી રીતે જોડાયેલ છે. અહીંથી તમે મંદિર સુધી જવા માટે ટેક્સી લઈ શકો છો.

મુખ્ય ટ્રેનો: શતાબ્દી એક્સપ્રેસ, રાજધાની એક્સપ્રેસ, પૂર્વા એક્સપ્રેસ, અજમેર શતાબ્દી, જયપુર સુપરફાસ્ટ વગેરે.

મહત્વપૂર્ણ રૂટ: દિલ્હી, મુંબઈ, કોલકાતા, ચેન્નાઈ, અમદાવાદ વગેરે જેવા મોટા શહેરોથી નિયમિત ટ્રેનો ઉપલબ્ધ છે.

રસ્તા દ્વારા -

જયપુર દેશના વિવિધ ભાગો સાથે રોડ માર્ગે પણ જોડાયેલું છે.

બસ સેવાઓ: રાજસ્થાન સ્ટેટ રોડ ટ્રાન્સપોર્ટ કોર્પોરેશન (RSRTC)ની નિયમિત બસ સેવાઓ ઉપલબ્ધ છે. આ ઉપરાંત ખાનગી બસ ઓપરેટરોની સેવાઓ પણ છે.

રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ: જયપુર રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ NH48 (જૂના NH8) દ્વારા દિલ્હી સાથે જોડાયેલ છે. જયપુર મુંબઈ સાથે NH48 અને NH52 દ્વારા, NH21 દ્વારા આગ્રા સાથે અને અન્ય મોટા શહેરો સાથે પણ જોડાયેલું છે.

કાર/ટેક્સી: તમે ખાનગી કાર અથવા ટેક્સી દ્વારા પણ જયપુર પહોંચી શકો છો. દિલ્હીથી જયપુરનું અંતર અંદાજે 280 કિલોમીટર છે અને સડક દ્વારા મુસાફરી કરવામાં લગભગ 5-6 કલાકનો સમય લાગે છે.

.

શું તમે તાજેતરમાં કોઈની મુસાફરી કરી છે? તમારો અનુભવ શેર કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

ગુજરાતીમાં પ્રવાસવર્ણનો વાંચવા અને શેર કરવા માટે ત્રિપોટો ગુજરાતીને ફોલો કરો.