ચેનાપ વેલી: ઉત્તરાખંડના પહાડોમાં એક ગુમનામ છે વધુ એક ફૂલો ની ખીણ!

ઉત્તરાખંડ આવતાની સાથે જ હવા બદલાઈ જાય છે અને આ ઠંડી અને ઠંડી હવા મારા મનને ખુશ કરતી હતી. ટૂંક સમયમાં જ બસ હરિદ્વાર અને ઋષિકેશ ને પાર કરી પહાડોની વચ્ચે ચાલવા લાગી. દરેક વખતે પહાડોમા એક અલગ જ અનુભુતી હોય છે, મંઝિલનો અહેસાસ. મંઝિલ તો હજુ ખુબ દૂર હતી અને મુસાફરી હજી શરૂ થઈ હતી. પહાડોની આજુ બાજુ બસ ગોળ ગોળ ફરી રહી હતી, ક્યારેક પહાડ આપણી બાજુમાં હોય તો ક્યારેક ખીણ. એ જોતા જોતા બસ દેવપ્રયાગ પહોંચી ગઈ. દેવપ્રયાગ શહેર રસ્તાની ખૂબ જ નીચે હતું પરંતુ અહીંથી સંગમ દેખાઈ રહ્યો હતો. અલકનંદા અને ભગીરથી બે રંગીન નદીઓનો સંગમ થઈ રહ્યો હતો. તે જ સ્થાને આ બે નદીઓ ભેગી થવાથી જે નવી નદી બને છે,તે છે ગંગા.

જ્યારે પણ હું દેવપ્રયાગથી પસાર થઉં છું ત્યારે એક અફસોસ થાય છે કે ક્યારે હું આ શહેરને નજીકથી જોઈ શકીશ. આ વખતે પણ તે જ અફસોસ સાથે આગળ વધ્યો હતો. ટૂંક સમયમાં શ્રીનગર પહોંચ્યા અને ત્યારબાદ રૂદ્રપ્રયાગ. આ શહેર પણ એક પૌરાણિક સ્થાન છે. અહીં અલકનંદા અને મંદાકિની એમ બે નદીઓનો સંગમ છે. આ પછીની સફર તો સુંદરતાથી ભરાઈ જાય છે. ઘણા પ્રયાગ રસ્તામાં મળે છે, કર્ણ પ્રયાગ, નંદ પ્રયાગ અને છેલ્લે ચમોલી પહોંચે છે. ચમોલી ઉત્તરાખંડની સૌથી સુંદર જગ્યાઓ મા ની એક છે. અમારી આગળની આખી સફર ચમોલી જિલ્લામાં જ થવાની હતી. અમે લાંબો રસ્તો કાપી ચુક્યા હતા અને સાંજ થઈ ગઈ હતી. હજી, દિવસનો છેલ્લો સ્ટોપ પૂરો થયો, અમારી બસ એ જ સ્ટોપ તરફ આગળ વધી રહી હતી. લગભગ બે કલાક પછી હું જોશીમઠ પહોંચ્યો. મારે અહીં રાત પસાર કરવી હતી અને મારો મિત્ર પણ અહીં જ મળવાનો હતો.

જોશીમઠ ઉતરતાંની સાથે જ મેં મારા મિત્રને ફોન કર્યો. પરંતુ તેનો ફોન ઉપલબ્ધ નહોતો. ઘણી વાર પછી જ્યારે મને કોલબેક ન મળ્યો, ત્યારે મેં રાત પસાર કરવા માટે એક રૂમ લીધો. હું આખી રાત ક્યાં જઈશ તે વિશે વિચારતો રહ્યો. સવારે હું નાસ્તો કરી રહ્યો હતો ત્યારે મને એક ઘુમક્કડ મળ્યો. તેણે કહ્યું કે તે ચેનાપ વેલી જઇ રહ્યો છે, જ્યાં પહોંચવામાં ત્રણ દિવસ લાગે છે. તે મને જેમ જેમ કહેતા હતો તેમ તેમ ચેનાપ વેલી મારા મનમાં ચાલવા લાગી. હું મારા મિત્ર અને ફૂલોની ઘાટીને ભૂલી ગયો હતો અને હવે મારી પાસે એક નવી જગ્યા હતી, ચેનાપ વેલી.

જોશીમઠથી ચેનાપ વેલીનું અંતર લગભગ 28 કિ.મી. છે અને ત્યાં જવા માટે લગભગ ત્રણ દિવસ ચાલવું પડ્યું. મેં મારી જાતને ચેનાપ માટે તૈયાર કરી અને તે માટે આગળ વધ્યો. સૌથી પહેલાં મારે થૈંગ ગામ જવું હતું અને તે માટે મારવાડી પહોંચવાનુ હતું. મારવાડી, જોશીમઠથી 10 કિ.મી. છે જ્યાં સુધી હું આરામથી જીપ દ્વારા પહોંચી શકુ તેમ હતો. હવે મારે આગળનો રસ્તો નક્કી કરવાનો હતો. થૈંગ ગામ સુધી પહોંચવાનો માર્ગ ખૂબ જ સુંદર છે અને હું એ જ રસ્તે ધીરે ધીરે ચાલતો હતો. માર્ગમાં મારા જેવા લોકો ઘણા ઓછા હતા, અને અહીં રહેતા લોકોની સંખ્યા વધુ જોવા મળતી હતી. હું તેને વારંવાર પૂછતો હતો કે હું સાચા માર્ગ પર છું કે નહીં.

હું થૈંગ ગામ પહોંચ્યો ત્યાં સુધીમાં સાંજ થઈ ગઈ હતી. મારી પાસે પોતાનો ટેન્ટ હતો, મેં તેને મૂક્યો અને આરામ કરવાની વ્યવસ્થા કરી. ગામમાં જ એક નાનકડી દુકાન હતી, જ્યાંથી થોડોક સામાન લીધો અને જમ્યો. થૈંગ ગામ એક ખૂબ સુંદર ગામ છે, પહાડોની વચ્ચે આ હર્યુભર્યું ગામ જોઈએ તમે પણ તાજગી થી ભરાઈ જાવ છો. અહીંની મહિલાઓને જોઈને અહીંની સંસ્કૃતિનો અહેસાસ થાય છે. જો તમારે હોમસ્ટેમાં રહેવું હોય, તો તે સુવીધા પણ અહીં છે. હું થાકી ગયો હતો એટલે જતાં વેંત સૂઈ ગયો. જ્યારે હું સવારે જાગ્યો, ત્યારે સામેનું દૃશ્ય જોઇને મારું હૃદય ખુશ થઈ ગયું. સામે પહાડો પર વાદળો કરી રહ્યા હતા અને આ લીલા પહાડો તેની સુંદરતાનો પરિચય આપી રહ્યા હતા.

આગળનું સ્ટોપ : ખર્ક

વહેલી સવારે હું ખર્ક ગામ જવા નીકળ્યો. મેં આ યાત્રા માટે સાથે ઘણું પાણી લીધું હતું કારણ કે મને ગામ લોકો દ્વારા કહેવામાં આવ્યું હતું કે રસ્તામાં પાણી નહીં આવે. થૈંગ ગામથી ખર્કનું અંતર આશરે 6 કિ.મી. છે. ત્યાંનો રસ્તો જંગલમાંથી પસાર થાય છે અને જંગલમાં ઘણા એવા વૃક્ષો છે જે મેં ભાગ્યે જ જોયા હતા. ખર્ક ગામનો રસ્તો જંગલમાંથી પસાર થાય છે, પરંતુ તે એટલું મુશ્કેલ નથી. હું સાંજ પડવાના થોડા કલાકો પહેલાં અહીં પહોંચ્યો હતો. હવે મારી પાસે કાં તો રાત અહીં વિતાવવા અથવા સાંજના સમયે ચેનાપ વેલી સુધી પહોંચવુ, એમ બે રસ્તાઓ હતા. મેં બીજો રસ્તો પસંદ કર્યો અને ચેનાપ વેલી તરફ આગળ વધ્યો.

ખર્ક ગામથી ચેનાપ વેલીનું અંતર લગભગ 4 કિ.મી. છે. 2 કિ.મી.નુ ચઢાણ ખૂબ થકવી દે છે, પરંતુ તે પછી બધું સરળ થઈ જાય છે. કારણ કે તે પછી સુંદરતા મારો થાક દૂર કરી રહી હતી. ફક્ત બે કિલોમીટર પછી, તમને ઘણા પ્રકારનાં ફૂલો દેખાય છે. હું તે જ વેલીમાં રાત વિતાવવાનો હતો જ્યાં હિમાલયના ફૂલોની લગભગ 350 પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે. આમ છતાં, આ ખીણનો ઉત્તરાખંડના પર્યટક નકશામાં પણ ઉલ્લેખ નથી. 1987 માં ઔલીમાં પ્રથમ રાષ્ટ્રીય રમતના ઉદ્ઘાટન સમયે, આ સ્થાનને પર્યટક નકશામાં ઉમેરવાની માંગ કરવામાં આવી હતી. તે પછી ઘણી વખત તેને વિકસિત કરવાની અને તેને પર્યટક નકશામાં ઉમેરવાની વાત કરવામાં આવી હતી પરંતુ હજુ સુધી તેમાં ઉમેરવામાં આવ્યું નથી.

ફૂલો ની પથારી

ચેનાપ વેલીનું સૌથી મોટું આકર્ષણ અહિ કુદરતી રીતે જ બનેલી દોઢ માઇલ લાંબી પટ્ટીઓ અને ફૂલોની પથારી છે. જો તમારે દેવ પુષ્પ બ્રહ્મકમાલને જોવું હોય તો તમારે ચેનાપ આવવું જોઈએ. આ પથારી બ્રહ્મકમલથી ભરેલી છે. આ પથારીઓ જોતા એવું લાગે છે કે કોઈએ તેનુ સરસ રીતે વાવેતર કર્યું છે. આ પથારીને અહીં ફૂલાના કહેવામાં આવે છે. સ્થાનિક લોકો કહે છે કે પરીઓ અહીં આવે છે અને ફૂલોની ખેતી કરે છે. ફૂલો સિવાય વનસ્પતિ, પ્રાણી અને વનસ્પતિઓની દુર્લભ પ્રજાતિઓનો સંગ્રહ છે. હું આ ફૂલોને જોતા આગળ વધી રહ્યો હતો અને ખૂબ આનંદ અનુભવી રહ્યો હતો. અહીં, મને લાગે કે એક જગ્યાએ બેસીને કલાકો સુધી આ ફૂલો અને પર્વતો જોયા કરુ.

ચિનાપ વેલી વિશે પુરાણોમાં પણ એક ઉલ્લેખ છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે જેટલી સુગંધ ચેનાપ ના બુગ્યાલના ફૂલોમાં છે, તેટલી ગંધમાદન પર્વત અને બદરીવનના ફૂલોમાં પણ નથી. એવું કહેવામાં આવે છે કે રાજા વિશાલે હનુમાન ચટ્ટી પર એક વિશાળ યજ્ઞ કર્યો હતો. જેના કારણે બદરીવન અને ગાંધીધામ પર્વતોના ફૂલોની સુગંધ સમાપ્ત થઈ ગઈ. બે વર્ષ પહેલા ટ્રેક ઓફ ધ યર માટે ચેનાપ વેલીને ટૂરિઝમ વિભાગ તરફથી સરકાર દ્વારા એક ફાઇલ મોકલવામાં આવી હતી, પરંતુ તે કામ હજી પણ ફાઇલમાં જ દફનાયેલુ છે. આમ છતા, અહીં ઘણા લોકો આવે છે. ચેનાપ વેલીને કદાચ દેશ કે દુનિયા જાણતી ન હોય, પરંતુ તે પશ્ચિમ બંગાળના લોકોનો પ્રિય ટ્રેક છે. આસપાસના શિખરો અને બુગ્યાલો જોયા પછી, હું ફરી એકવાર મુસાફરી પર નીકળી ગયો, સુંદર યાદોને સાચવીને.

ક્યારે અને કેવી રીતે જવું?

એમ તો ચેનાપ વેલીની સુંદરતા બારી મહિના રહે છે. પરંતુ જુલાઈથી સપ્ટેમ્બર સુધી આવવાનું શ્રેષ્ઠ છે, કારણ કે તે સમયે આ ખીણ ફૂલોથી ભરેલી હોય છે. ચેનાપ વેલીમાં આવવા માટેના બે માર્ગ છે. આમાંથી શ્રેષ્ઠ એ છે કે એક માર્ગ દ્વારા આવવુ અને બીજા દ્વારા જવુ. પહેલો રસ્તો થૈંગ ગામના ઘિવાણી ટોપથી અને બીજો રસ્તો મેલારી ટોપ પરથી છે. મેલારી ટોપ હિમાલયની ડઝનેક પર્વતમાળાઓને દૃશ્યમાન બનાવે છે. આ સિવાય બદ્રીનાથ હાઇવે પર બેનાકુલી થઈને ખીરો અને મકાપટા થઈને ચેનાપ વેલી પહોંચી શકાય છે. આ 40 કિ.મી. લાંબી ટ્રેક છે. 2013 માં, જ્યારે ફ્લાવર વેલી તરફ જવાનો રસ્તો નાશ પામ્યો ત્યારે લોકો અહીં આવવા લાગ્યા. ત્યારથી લોકો આ વેલી વિશે થોડું-ઘણું જાણે છે.

વોટ્સએપ પર દૈનિક મુસાફરી માટે, 9319591229 પર HI લખો અથવા અહીં ક્લિક કરો.

તમારી જેવા લાખો ફરવાના શોખીન લોકોની જેમ તમે પણ Tripoto પર તમારા પ્રવાસની તસવીરો અને અનુભવો શેર કરો.

મફતમાં ટ્રાવેલ કરવા માંગો છો? Tripoto પર આવી ક્રેડિટ મેળવો અને પછી તમારા આગામી પ્રવાસમાં હોટેલ બુકિંગ તેમજ વેકેશન પેકેજ મેળવો.

Tripoto ગુજરાતીને ફેસબુક પર ફોલો કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

આ લેખ અનુવાદિત છે. મુખ્ય લેખ વાંચવા માટે અહીં ક્લિક કરો.

દેશ-વિદેશના પ્રવાસ પ્રસંગો અને તમારી મુસાફરીના અનોખા અનુભવો શેર કરો, આ સીવાય અન્ય મુસાફરો ક્યાં જઇ રહ્યા છે અને તેઓ શું કરી રહ્યા છે? તે પણ જાણો. એકબીજાની સાથે ફરીએ અને એક બીજાને ગમતા રહીએ.