તમે બધાએ રામાયણની વાર્તા તો સાંભળી જ હશે અને એ પણ સાંભળ્યું હશે કે જ્યારે ભગવાન રામ અને રાવણ વચ્ચે ભયંકર યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું ત્યારે હનુમાનજી સંજીવની પર્વતને ઉપાડીને લાવ્યા હતા. તે સમયે તેણે પોતાનો જમણો પગ એક ટેકરી પર મૂક્યો હતો જ્યાં આજે હનુમાનજીનું મંદિર છે.
આ મંદિર બીજે ક્યાંય નહીં પરંતુ હિમાચલ પ્રદેશમાં સ્થિત કસૌલી નામના સ્થળે છે. કસૌલી ચંદીગઢથી લગભગ 70 કિમી દૂર છે જ્યાં બસ અથવા ટેક્સીની મદદથી પહોંચી શકાય છે. આ મંદિર અહીંથી લગભગ 4 કિલોમીટર દૂર છે, જ્યાં તમે પગપાળા અથવા ટેક્સીની મદદથી પહોંચી શકો છો. આ મંદિરનું નામ શ્રી સંજીવની હનુમાન મંદિર છે.
શ્રી સંજીવની હનુમાન મંદિરનો ઈતિહાસ
રામાયણ કાળમાં જ્યારે ભગવાન રામ અને રાવણ વચ્ચે ભયંકર યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું ત્યારે મેઘનાદના બાણથી લક્ષ્મણજી બેહોશ થઈ ગયા હતા. ત્યારે વૈદ્યે તેમને હિમાલય પર્વત પર સ્થિત સંજીવની જડીબુટ્ટી આપવાની સલાહ આપી હતી. હનુમાનજીને આ કામ માટે મોકલવામાં આવ્યા હતા જેઓ ઉડી શકતા હતા.
હિમાલય પર પહોંચ્યા પછી, હનુમાનજી સંજીવની ઔષધિને ઓળખી શક્યા નહીં, તેથી તેમણે તેમના વિશાળ સ્વરૂપમાં સમગ્ર સંજીવની પર્વતને ઉપાડી લીધો. હનુમાનજી પર્વતને પાછો લાવી રહ્યા હતા તે દરમિયાન, હિમાલયની ઉપરથી ઉડતી વખતે, તેમણે કસૌલીના આ પર્વત પર પોતાનો જમણો પગ મૂક્યો હતો.
આજે તે પર્વત હનુમાનજીના પગના આકારમાં તે જ જગ્યાએ સ્થિત છે. તેની સાથે જ તે ટેકરી પર હનુમાનજીને સમર્પિત મંદિર બનાવવામાં આવ્યું હતું, જેની પૂજા કરવા માટે લોકો દૂર-દૂરથી આવે છે.
મંદિરની સ્થિતિ
આ મંદિર સંપૂર્ણપણે ભારતીય વાયુસેનાના અધિકારક્ષેત્રમાં આવે છે. એટલા માટે તમામ સુરક્ષા માપદંડોમાંથી પસાર થયા પછી જ તમને અહીં જવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે. તે એક ઉંચી ટેકરી પર આવેલું છે જ્યાં પહોંચવા માટે તમારે ઘણા પગથિયાં ચઢવા પડે છે.
સીડીઓ ચઢતી વખતે, તમને વચ્ચે રામલલા અને હનુમાનના મધુર ભજનો સાંભળવા મળશે. આ સાથે, તમને રસ્તામાં ખૂબ જ સુંદર અને પ્રેરણાત્મક અમૂલ્ય વચનો પણ વાંચવા મળશે. મંદિર પર્વત પર હોવાને કારણે, તમને વચ્ચે વચ્ચે હરિયાળા મેદાનોના એવા સુંદર દ્રશ્યો જોવા મળશે કે તમારી યાત્રા તમારા માટે યાદગાર બની જશે. મંદિરમાં પ્રવેશ કરતી વખતે અને સૌથી ઉપર, તમને ખાણી-પીણીની દુકાન પણ મળી જશે જ્યાંથી તમે ચા, પાણી અથવા ભોજન લઈ શકો છો.
ટોચ પર પહોંચીને તમે હનુમાનજીના દર્શન કરી શકશો, પરંતુ ધ્યાન રાખો કે તમને અહીં ઘણા વાંદરાઓ પણ જોવા મળશે. આ જગ્યાને મંકી પોઈન્ટ પણ કહેવામાં આવે છે.
મંકી પોઇન્ટ
મંકી પોઇન્ટ સૌથી ઉપર મંદિરની સાથે જ આવેલું છે. જ્યાં ભગવાન હનુમાનના રૂપમાં ઘણા વાંદરાઓ રહે છે. અહીં આવનારા ઘણા લોકો આ જગ્યાને મંકી પોઈન્ટના નામથી પણ ઓળખે છે અને આ નામથી તેઓ તેને જોવા આવે છે. અહીં આવ્યા પછી, તેઓને ખ્યાલ આવે છે કે તેઓ કેટલી મહત્વની જગ્યાએ આવ્યા છે.
મંકી પોઈન્ટથી મંદિરની આસપાસનો નજારો ખૂબ જ સુંદર અને ભવ્ય છે, આ શિખર કસૌલીનું સૌથી ઊંચું શિખર છે, તેથી અહીંથી તમે આખા શહેરનો નજારો જોઈ શકો છો. મંકી પોઈન્ટથી તમે ચંદીગઢ, શિમલા અને હિમાલયના શિખરો પણ જોઈ શકો છો, જે પોતાનામાં જ અદ્ભુત નજારો રજૂ કરે છે.
અહીં પહોંચીને તમે ઠંડી હવાની સાથે શાંતિનો અનુભવ કરી શકો છો જેનાથી તમારા મનને શાંતિ મળશે. આ સાથે જ તમને ત્યાં વાંદરાઓ પણ મસ્તી કરતા જોવા મળશે. આ બધું તમને રોમાંચિત કરી દેશે.
મંદિરમાં પ્રવેશના નિયમો
આ મંદિર સંપૂર્ણપણે એરફોર્સના અધિકારક્ષેત્રમાં આવે છે, તેથી તમને કોઈપણ પ્રકારનો ઈલેક્ટ્રોનિક સામાન, લેસર, મોબાઈલ, હેન્ડ બેગ, કેમેરા કે એરફોર્સના નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરતી કોઈપણ વસ્તુ સાથે લઈ જવાની મનાઈ છે. તમે આ બધું લોકર રૂમમાં જમા કરાવી શકો છો જ્યાં દરેક વસ્તુ જમા કરાવવાની ફી 10 થી 20 રૂપિયા છે.
આ સાથે, તમને અંદર જવા માટે એક ઓળખ કાર્ડ આપવામાં આવશે, જેના માટે તમારે તમારું એક સરકારી ઓળખ કાર્ડ બતાવવાનું રહેશે. આ જોયા પછી જ તમને અંદર જવા દેવામાં આવશે. આ બધા સિવાય કોઈપણ નિયમનું ઉલ્લંઘન કરવા પર તમારી સામે કડક કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
મંદિરની મુલાકાત લેવાનો સમય
મંદિર ખુલવાનો સમય સવારે 9 વાગ્યાનો છે અને સાંજે 5 વાગ્યે બંધ થાય છે. મંદિરમાં છેલ્લું ઓળખ પત્ર સાંજે 4:30 વાગ્યે આપવામાં આવે છે, ત્યારબાદ તમને અંદર જવાની પરવાનગી નથી મળતી. આ સાથે, મંદિરની મુલાકાત લેવા માટે કોઈ ચાર્જ નથી, પરંતુ તમારે તમારો સામાન લોકર રૂમમાં રાખવા માટે ફી ચૂકવવી પડશે.
મંદિર જવાની શ્રેષ્ઠ ઋતુ કઇ?
જો કે, આ મંદિર વર્ષના 12 મહિના સુધી ખુલ્લું રહે છે અને તમે તમારી પસંદગીના મહિનામાં અને સિઝનમાં અહીં મુલાકાત લઈ શકો છો. પરંતુ જુલાઈથી ઓક્ટોબર મહિનામાં અહીંનું વાતાવરણ ખુશનુમા હોય છે, તેથી આ મહિનામાં ભક્તોની ભીડ સૌથી વધુ હોય છે. ઓક્ટોબર પછી અહીં ખૂબ જ ઠંડી હોય છે પરંતુ મંદિરના દરવાજા હંમેશા ભક્તો માટે ખુલ્લા હોય છે.
કસૌલીમાં અન્ય જોવાલાયક સ્થળો
કૃષ્ણ ભવન મંદિર
કસૌલીમાં ભગવાન કૃષ્ણનું મંદિર છે. જ્યાં મોટી સંખ્યામાં લોકો દર્શન કરવા આવે છે. કૃષ્ણ ભવન મંદિર નામના આ મંદિરનું નિર્માણ 1926માં થયું હતું. આ મંદિર યુરોપિયન અને ભારતીય સ્થાપત્ય શૈલીના આધારે બનાવવામાં આવ્યું છે.
સનસેટ પોઇન્ટ
જો તમે કસૌલી ફરવા ગયા છો તો સનસેટ પોઈન્ટ પર અવશ્ય જાવ. અહીં તમને શાંતિપૂર્ણ વાતાવરણ જોવા મળશે. આ સમયે તમને માત્ર પક્ષી અને પવનનો અવાજ જ સંભળાશે. આ ઉપરાંત અહીંથી અનેક આકર્ષક નજારા જોવા મળે છે.
મોલ રોડ
કસૌલીનો મોલ રોડ પગપાળા ફરવા માટે ખૂબ જ પ્રખ્યાત છે. મોલ રોડ શહેરનું મુખ્ય શોપિંગ માર્કેટ છે. અહીં ઘણી બધી દુકાનો, રેસ્ટોરાં વગેરે છે. તેથી જ અહીં પ્રવાસીઓની અવરજવર ચાલુ રહે છે.
દેશ-વિદેશના પ્રવાસ પ્રસંગો અને તમારી મુસાફરીના અનોખા અનુભવો શેર કરો, આ સિવાય અન્ય મુસાફરો ક્યાં જઇ રહ્યા છે અને તેઓ શું કરી રહ્યા છે? તે પણ જાણો. એકબીજાની સાથે ફરીએ અને એક બીજાને ગમતા રહીએ
તમારા જેવા લાખો ફરવાના શોખીન લોકોની જેમ તમે પણ Tripoto પર તમારા પ્રવાસની તસવીરો અને અનુભવો શેર કરો
મફતમાં ટ્રાવેલ કરવા માંગો છો? Tripoto પર આવી ક્રેડિટ મેળવો અને પછી તમારા આગામી પ્રવાસમાં હોટેલ બુકિંગ તેમજ વેકેશન પેકેજ મેળવો
Tripoto ગુજરાતીને ફેસબુક પર ફોલો કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો