મા દુર્ગાની પૂજા માટે નવરાત્રિનો સમય વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. ચૈત્ર નવરાત્રી અને શારદીય નવરાત્રી દરમિયાન મા દુર્ગાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ વર્ષે 22 માર્ચથી ચૈત્રી નવરાત્રિ શરૂ થવા જઈ રહી છે. નવરાત્રીના નવ દિવસ માતાના ભક્તો માટે વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. આ દિવસોમાં વ્રત રાખીને મા દુર્ગાની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. આ સાથે જ દેશભરમાં સ્થિત મા દુર્ગાના વિવિધ સ્વરૂપોના મંદિરોમાં ભક્તોનો ધસારો જોવા મળી રહ્યો છે. હજારો ભક્તો મા દુર્ગાના આશીર્વાદ લેવા પહોંચે છે.
ચૈત્ર નવરાત્રિ દરમિયાન, જો તમે પણ દેશના વિવિધ માતાના મંદિરોની મુલાકાત લેવા અને માતાના આશીર્વાદ મેળવવા માંગતા હો, તો આજે અમે તમને 5 પ્રખ્યાત માતા મંદિરો વિશે જણાવીશું.
5 પ્રખ્યાત મંદિરોની મુલાકાત લો
1. મા વૈષ્ણો દેવી મંદિર - ચૈત્ર નવરાત્રીના નવ દિવસ દરમિયાન હજારો ભક્તો મા વૈષ્ણો દેવી મંદિરના દરબારમાં પહોંચે છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરના કટરા જિલ્લામાં સ્થિત વૈષ્ણો દેવી મંદિર દેશની 108 શક્તિપીઠોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. મા વૈષ્ણો દેવીને દુર્ગા માતાનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. મા વૈષ્ણો દેવી પવિત્ર ગુફાની અંદર ખડકોના રૂપમાં નિવાસ કરે છે. અહીં વર્ષમાં બે વાર નવરાત્રિ દરમિયાન ભક્તો ભેગા થાય છે. વૈષ્ણો દેવી એ ભારતમાં સૌથી લોકપ્રિય દુર્ગા મંદિર છે. તે ત્રિકુટા પર્વતની મધ્યમાં આવેલું છે, જે સમુદ્ર સપાટીથી 1584 મીટરની ઊંચાઈએ જમ્મુથી 61 કિમી ઉત્તરમાં છે. એક દંતકથા એવી છે કે વૈષ્ણો દેવી ભગવાન વિષ્ણુના ભક્ત હતા, આ રીતે તેણીએ બ્રહ્મચર્ય પાળ્યું હતું. જો કે, ભૈરો નાથ - જે તાંત્રિક હતા, તે દેવીની પાછળ ત્રિકુટા પર્વત પર ગયા. ભૈરોનાથથી પોતાને બચાવવા માટે દેવીએ ગુફામાં શરણ લીધી અને લગભગ 9 મહિના સુધી તે મળી ન શકી. ત્યારે વૈષ્ણો દેવીએ કાલીનું રૂપ ધારણ કર્યું અને ભૈરોનાથનો શિરચ્છેદ કર્યો.
જે ગુફામાં દેવી સંતાઈ હતી તે હવે એક લોકપ્રિય તીર્થસ્થાન છે અને તેને ગર્ભ જૂન ગુફા કહેવામાં આવે છે. વૈષ્ણો દેવી આખા વર્ષ દરમિયાન પહોંચી શકાય છે; જો કે, શિયાળાના મહિનાઓ મુસાફરી કરવા માટે તુલનાત્મક રીતે મુશ્કેલ હોય છે.
યાત્રાઃ યાત્રા કટરાથી શરૂ થાય છે અને દરબાર પહોંચવા માટે યાત્રિકોએ 13 કિમીનું પગપાળા અંતર કાપવું પડે છે. કટરાથી એક કિલોમીટર દૂર, બાણગંગા તરીકે ઓળખાતી જગ્યા છે, જ્યાં દેવીએ પોતાની તરસ છીપાવી હતી અને અહીંથી 6 કિલોમીટરના અંતરે અર્ધકુંવરી નામની પવિત્ર ગુફા છે, જ્યાં દેવીએ ધ્યાન કર્યું હોવાનું માનવામાં આવે છે.
2. ચામુંડેશ્વરી મંદિર - મા દુર્ગાનું સ્વરૂપ, મા ચામુંડેશ્વરીનું મંદિર કર્ણાટકના મૈસૂરમાં આવેલું છે. આ મંદિર પર્વતની ટોચ પર છે. મંદિર વિશે એવી માન્યતા છે કે અહીં માતા સતીના માથાના વાળ પડ્યા હતા. મા ચામુંડેશ્વરી મંદિરનું સ્થાપત્ય ભવ્ય છે અને અહીં આવનારા ભક્તો માતાના દર્શનની સાથે વાસ્તુકલાનો પણ આનંદ માણી શકે છે. મંદિર 12મી સદીમાં બાંધવામાં આવ્યું હોવાનું માનવામાં આવે છે, જ્યારે તેનો ટાવર પ્રમાણમાં નવો છે અને લગભગ 300 વર્ષ જૂનો છે. તીર્થયાત્રીઓ એવી દ્રઢ માન્યતા સાથે આવે છે કે દેવી તેમની માનતા પૂરી કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
મંદિરની વિશેષતાઓ: મંદિરમાં સાત માળ અને 40 મીટર ઊંચું 'ગોપુરમ' છે જે જટિલ કોતરણીથી શણગારેલું છે. મંદિરનું મુખ્ય આકર્ષણ ચામુંડા દેવીની મૂર્તિ છે, જે શુદ્ધ સોનાની બનેલી હોવાનું કહેવાય છે. મંદિરના દરવાજા ચાંદીના છે, મંદિરમાં રત્ન નક્ષત્ર-માલિક પણ છે, જેના પર 30 સંસ્કૃત શ્લોકો અંકિત છે. શ્રી ચામુંડેશ્વરી મંદિરની બીજી મહત્વની વિશેષતા એ છે કે મંદિરની નજીક આવેલ રાક્ષસ મહિષાસુરની 16 ફૂટ ઊંચી મૂર્તિ છે.
3. કાલી મંદિર - કોલકાતાનું કાલીઘાટ મંદિર વિશ્વભરમાં પ્રખ્યાત છે. અહીં નવરાત્રિ દરમિયાન દુર્ગા પૂજાની રોનક અલગ હોય છે. માન્યતા અનુસાર દેવી સતીનો જમણો અંગૂઠો આજે જ્યાં મંદિર છે તે જગ્યાએ પડ્યો હતો. આ મંદિરમાં હજારો ભક્તો ઉમટી પડે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મંદિર 2 હજાર વર્ષથી વધુ જૂનું છે. કાલી મંદિર પણ એક મહત્વપૂર્ણ શક્તિપીઠ છે. દક્ષિણેશ્વર કાલી મંદિર રામકૃષ્ણ સાથેના જોડાણ માટે પ્રખ્યાત છે, જેમને અહીં આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિ પ્રાપ્ત થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે આ મંદિરનું નિર્માણ રાણી રશ્મોનીએ 1847માં કરાવ્યું હતું.
મંદિરની વિશેષતાઓ: રામકૃષ્ણએ ક્યારેક અહીં મંદિરના મુખ્ય પૂજારી તરીકે સેવા આપતા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે કાલિની મૂર્તિ સમક્ષ પૂજા કરતી વખતે, રામકૃષ્ણ જમીન પર પડ્યા અને આધ્યાત્મિક સમાધિમાં ડૂબીને બહારની દુનિયાની બધી ચેતના ગુમાવી દેતા હતા. આ રીતે તેમણે અહીં આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિ પ્રાપ્ત કરી. શિખર મંદિરમાં વિશાળ પ્રાંગણ છે અને તે ભગવાન શિવને સમર્પિત 12 અન્ય મંદિરોથી ઘેરાયેલું છે.
4. મહાકાલી દેવી મંદિર - પ્રાચીન શહેર ઉજ્જૈન શ્રીપ્રા નદીના કિનારે આવેલું છે. અહીં સાન્દીપનિ આશ્રમમાં ભગવાન કૃષ્ણએ તેમનું શિક્ષણ મેળવ્યું હતું. અહીં સ્થિત મહાકાલી દેવીનું મંદિર પણ ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. ચૈત્ર નવરાત્રી દરમિયાન અહીંયા દર્શન કરીને દેવી દુર્ગાના આશીર્વાદ મેળવી શકાય છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, દેવી સતીનો ઉપરનો હોઠ આજે જ્યાં મંદિર છે તે સ્થાન પર પડ્યો હતો. અહીં કાલિકા, મહાલક્ષ્મી અને સરસ્વતી ગ્રહો અન્ય દેવી સ્વરૂપો છે, જેમની પૂજા કરવામાં આવે છે.
5. મા કામાખ્યા મંદિર - કામાખ્યા માતાનું મંદિર પણ મુખ્ય શક્તિપીઠોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. આ મંદિર ગુવાહાટીમાં આવેલું છે અને એક ગુફાની અંદર છે. નવરાત્રીના અવસર પર હજારો ભક્તો આ મંદિરની મુલાકાત લે છે. અહીં નવરાત્રી ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે.
કામાખ્યા શક્તિપીઠ 51 શક્તિપીઠો માંથી એક ખૂબ જ પ્રસિધ્ધ અને ચમત્કારી શક્તિ પીઠ છે. આ શક્તિ પીઠને દેવીનું મંદિર અને અઘોરી અને તાંત્રિક માટેનો ગઢ માનવામાં આવે છે. ભારતના અસમની રાજધાની ગુવાહાટી રેલવે સ્ટેશનથી આશરે 10 કિલોમીટરના અંતરે આવેલ છે. આ મંદિરે રોજ હજારોની સંખ્યામાં ભાવિકો દર્શન કરવા આવી પહોંચે છે.આ તીર્થધામ વિશે જોડાયેલ છે કેટલીયે જાણી-અજાણી વાતો જે જાણીને આપને આશ્ચર્ય થશે. આ મંદિર એક પહાડ પર બન્યું અને તેનું તાંત્રિક મહત્વ પણ છે. આ મંદિરમાં એક કુંડ બનેલ છે જે હંમેશા ફૂલોથી ઢંકાયેલો રહે છે. ચમત્કારોથી ભરેલ આ મંદિરમાં દેવી યૌનીની પૂજા થાય છે.
દેશ-વિદેશના પ્રવાસ પ્રસંગો અને તમારી મુસાફરીના અનોખા અનુભવો શેર કરો, આ સિવાય અન્ય મુસાફરો ક્યાં જઇ રહ્યા છે અને તેઓ શું કરી રહ્યા છે? તે પણ જાણો. એકબીજાની સાથે ફરીએ અને એક બીજાને ગમતા રહીએ
તમારા જેવા લાખો ફરવાના શોખીન લોકોની જેમ તમે પણ Tripoto પર તમારા પ્રવાસની તસવીરો અને અનુભવો શેર કરો
મફતમાં ટ્રાવેલ કરવા માંગો છો? Tripoto પર આવી ક્રેડિટ મેળવો અને પછી તમારા આગામી પ્રવાસમાં હોટેલ બુકિંગ તેમજ વેકેશન પેકેજ મેળવો
Tripoto ગુજરાતીને ફેસબુક પર ફોલો કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો